مقاله رسیده به مناسبت هفته روابط عمومی/اخلاق حرفه ای در حوزه روابط عمومی و عملکردهای آن
اخلاق حرفه ای در حوزه روابط عمومی و عملکردهای آن
مقدمه : اخلاق از نظر هر شخص تعریف خاصی دارد و با اینکه یک مفهوم عمیق و آشنا برای همگان است که معنای واحدی برای آن یافت نمی شود که مورد پذیرش عموم واقع شود .اگر چه در تعریف اخلاق، میان دانشمندان اختلاف نظر وجود دارد،لیکن دانشمندان اسلامی در این مطلب اشتراک نظر دارند که “مجموعه صفات روحی و خصوصیات درونی و ملکات باطنی که منشأ و مبدأ افکار وعقاید و گفتار و کردار و رفتار خوب یا بد می باشد، اخلاق نامیده می شود”. اخلاق در جامعه بشری امروز اهمیت بسیار زیادی دارد و در همین راستا اخلاق حرفه ای به ویژه در حوزه روابط عمومی اهمیت فوق العاده ای دارد. دراین مقاله درصدد آنیم تا برخی از اصول اخلاق حرفه ای در روابط عمومی را بیان نماییم. رعایت اخلاق در همه زمینه ها از جمله روابط عمومی جزء مباحث مهمی است که در حیطه کار روابط عمومی باید به آن توجه کامل شود .اخلاق همانگونه که از احساسات و باورهای فرد متاثر می شود تابعی از ارزشها، هنجارها و قوانین حاکم برجامعه است. یکی از مسایل اساسی جوامع بشری اخلاق حرفه ای است که نوعی تعهد اخلاقی و وجدان کاری نسبت به هر نوع کار، وظیفه و مسئولیت بحساب می آید و می توان اخلاقی بودن در حرفه را حاصل دانستن، خواستن، توانستن و نگرش دانست. در سالهای اخیر تمرکز بر اخلاق و رفتار حرفه ای از سوی سازمانها به عنوان یک ضرورت در نظر گرفته شده است .پرداختن به وضعیت اخلاق حرفه ای در حوزه فعالیتهای روابط عمومی که حیطه کاری شان در بردارنده عمل، احساسات، عواطف و در یک کلام افکار عمومی است و خود نشان از اهمیت والای روابط عمومی دارد، از منظر درون و برون سازمانی، قابل بررسی و تامل می باشد. رعایت اخلاق در محیط کار و زندگی منافع بسیار زیادی برای اجتماع دارد .اعم از منافع عملکردی و منافع اخلاقی .همچنین عدم رعایت اخلاقیات در سازمان می تواند حیات و بقای سازمان را به مخاطره بیندازد چرا که سازمان علاوه بر کسب سود باید مسئولیتهای اجتماعی را نیز برآورده سازد. ویژگی های تعریف شده برای اخلاق حرفه ای عواملی مانند: دلبستگی به کار، روحیه مشارکت و اعتماد، ایجاد تعامل با یکدیگر و مواردی از این دست می باشد. در مورد اخلاق حرفه ای رعایت امانت، درستکاری، انصاف، حریم خصوصی افراد قرار دارد و جلوگیری از مسایلی مثل :تبعیض، بی عدالتی، تضییع حقوق دیگران و بی توجهی به اموری مانند حقوق بشر بسیار حایز اهمیت است.
اخلاق حرفه ای در روابط عمومی : اخلاق در روابط عمومی می تواند به جلب اعتماد مخاطبان به سازمان ویا عدم اعتماد آنان وبی اعتباری مجموعه منجر شود ،زیرا درمناسبات انسانی ،اخلاق بسیار مهم وتعیین کننده است .اما اخلاق یک کارگزار روابط عمومی چگونه باید باشد تا بتواند درتحقق اهداف شغلی خود موفق گردد. نکته ظریفی که در این میان قابل تامل و تعمق است آنکه براستی جایگاه اخلاق در فعالیتها و ماموریتهای روابطعمومی کجاست؟ و آیا روابط « عمومیها تا چه میزان خود را پایبند به معیارها و موازین اخلاقی بویژه درارتباط بامخاطبان میدانند؟و…
آنچه مسلم است آن که بین اخلاق به عنوان یک شاخص و معیار انسانی با نوع فعالیت های روابط عمومی و ماهیت آن رابطهای بسیار نزدیک و تنگاتنگ وجود دارد .در واقع روابط عمومی بدون اخلاق معنا و مفهوم واقعی خود را نخواهد داشت چرا که اساس ارتباط و رابطه انسانی و پایداری آن بین یک سازمان و مخاطبانش را صداقت و ایجاد اعتماد متقابل تشکیل میدهد و روابط عمومی چیزی جز این نیست، به عبارتی دیگر روابط عمومی زمانی در مسیر صحیح خود حرکت میکند که در جریان دوسویه ارتباط بین سازمان و مخاطبان مهمترین اصل که همانا معیارهای اخلاقی است رابدرستی رعایت نماید. با رویکرد دیگری می توان گفت روابط عمومی بدون اخلاق دیگر روابط عمومی نیست، روابطی است که براساس معیارهای دیگری چون سودجویی، منفعت طلبی و سازمان محوری بنا شده است و در این چرخه ارتباط آنچه به حساب نمیآید، همانا مخاطبان، خواستهها و نیازهای آنان است .بنابراین یکی از شاخصههای مهم روابط عمومی مطلوب و کارآمد پایبندی آن به ارزشهای اخلاقی در تبادلات و ارتباطات با مخاطبان ».است اخلاق در روابط عمومی مربوط به ، یک مدیر روابط عمومی به طور کلی وظایفی نسبت به خود، مخاطب، کارفرما، حرفه و جامعه دارد. بنابراین ملتزم به رعایت اصول اخلاق حرفه ای باشد تا ، گانه خود۵ یک سطح نیست و بایستی یک مسئول روابط عمومی درهریک از سطوح وظایف بتواند به عنوان یک روابط عمومی اخلاقی درجلب نظر مخاطبان موفق گردد .
باید ها ونبایدهای اخلاقی در روابط عمومی : اخلاق و انتظارات اجتماعی در کلی ترین حالت خــــود شامل چهـــــار ارزش زیر می شود: -صداقت و راستگویی ۱ -انصاف و برابری ۲ -امانت داری ۳ . -وفاداری و احساس مسئولیت اجتماعی ۴ گذشته از مفاهیم اخلاقی یادشده ،می توان به بعضی از باید ها ونبایدهای اخلاقی روابط عمومی به شرح زیر اشاره کرد:
برخی از باید ها ی اخلاقی روابط عمومی : -به رسمیت شناختن حق مردم برای دریافت اخبار واطلاعات درست ۱ -احترام به منافع عمومی ۲ -صداقت در ارائه اطلاعات ۳ -احترام به ارزش ها ۴ -احساس تعهد دربرابر اعتماد عمومی ۵ -شفافیت ۶ -حفظ اسرار مخاطبان ۷ -امانتداری ۸ -وقت شناسی ۹ -اقداماصلاحی ۱۱
برخی از نباید های اخلاقی روابط عمومی :۱
-دروغ پردازی ۲ -برخورد تلافی جویانه ۳ -شایعه پراکنی وتکیه بر آن دراطلاع رسانی ۴ -بی احترامی به اشخاص ۵ -بی احترامی به ارزش ها ۶ -قالب کردن نظر خود به دیگران به عنوان نظرات عموم ویا دخیل کردن نظرات شخصی در اطلاع رسانی ها ۷ -نداشتن دقت نظر در اطلاع رسانی ودرج وارائه هرگونه اخبار واطلاعات بدون درنظر گرفتن صحت وسقم آن ۸ -دخل وتصرف در ارائه مطالب دیگران ۹ -بی توجهی به نظم وامنیت عمومی ۱۰ -شکستن حریم خصوصی افراد
کارکردهای متعدد روابط عمومی در سازمان:
ایجاد پیوستگی و تعامل بین عوامل درون سازمانی و برون سازمانی ? کمک به هم افزایی و هدفمندی برنامه ها و فعالیت ها ? بهره گیری از توانمندی ها و امکانات سازمان برای تحقق اهداف ? تبیین برنامه ها، عملکردها و مسئولیت های سازمان به منظور پاسخگویی به جامعه هدف ? مطالعات افکار و پژوهش های مرتبط در راستای نیاز سنجی و شناخت بازخوردها و عملکردها ?
اخلاق حرفه ای برای کار حرفه ای اخلاق حرفه ای مربوط به کار حرفه ای است و کار حرفه ای نیازمند مدیریت حرفه ای. اخلاق در روابط عمومی به دنبال ” تامین منافع سازمان و کسب رضایت مخاطبان ” است که با “توسعه شبکه ارتباطات انسانی” برای برقرار کردن فضای تعاملی مهیا می شود .شبکه ای که به صورت ارتباطات فیزیکی و چهره به چهره است و یا به صورت ارتباطات مجازی و دیجیتالی. اساس کار روابط عمومی ایجاد ارتباط است، ارتباطی که جنبه عمومی دارد و این عمومیت داشتن است که موجب تعامل می شود .تعامل با گروه ها و اقشار گوناگون با ویژگی ها و سلایق متفاوت. روابط عمومی که نتواند با مراجعه کنندگان و جامعه هدف خود ارتباط صحیح برقرار کند اصولا در اساسی ترین وظیفه خود ناکام مانده است . روابط عمومی پویا جامعه هدف خود را به خوبی می شناسد و به مطالبات و معیارهای آنان آگاهی دارد و این شناخت با بررسی، مطالعات و سنجش افکار حاصل می شود.
نتیجه : پایبندی به اخلاق نیک باعث سعادتمندی انسان درزندگی می شود واین امر درهمه ی امور نتیجه ی بسیار خوبی عاید فرد وجامعه می کند . درروابط عمومی نیز به دلیل اینکه بیشتر جنبه برخورد بادیگران وجلب اعتماد وبرطرف کردن سوءتفاهمات مطرح است ومسئول روابط عمومی به ناچار باید با انواع سلائق وشخصیت ها برخورد کند ،نقش اخلاق در روابط عمومی درپیشرفت ویاعدم موفقیت سازمان ومجموعه کاری بسیار حائز اهمیت است و باید به اخلاق حرفه ای روابط عمومی متعهد وملتزم بود تا اعتماد عمومی که بسترساز فعالیت روابط عمومی هاست حاصل گردد.
حنظله گرزین روابط عمومی اداره کل فرودگاه های استان گلستان
نوشته شده توسط البرزگلستان در جمعه, ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۹ ساعت ۱۲:۵۹ ب.ظ
