روش ها ي كمك به رشد مهارت هاي اجتماعي كودكان/ازلیلا سادات عزیزی ، دکترای تخصصی روانشناسی ، عضو هیئت علمی دانشگاه

البرز گلستان/به هنگام تلاش براي بهبود مهارت هاي اجتماعي نا مقبول نبايد تنها بر رفتارهايي مانند شروع دعوا ، كه ظاهراً آن ها را در ميان ساير كودكان نامحبوب مي كند، متمركز شد، بلكه به طور كلي بايد بر رشد مهارت هاي اجتماعي تأكيد شود.
مشكل اول، شناختن كمبودهاي مهارت هاي كودك است؛ مهارت هايي كه كم تر به چشم مي خورند.
براي اين كار بايد كودك را هنگام تعامل با همسالان و بزرگسالان به دقت مشاهده كرد، به طوري كه بتوان تشخيص داد كودك در حال حاضر واجد و فاقد كدام مهارت هاست.
والد یا مربی بايد موقعيت مورد مشاهده را در نظر بگيرد که آيا كودك براي تداوم گفتگو، پيوستن به يك گروه يا انجام يك بازي تلاش مي كند؟ پس مي توان اين مشاهدات را در يكي از شش مقوله ي ذكر شده در فهرست پذيرش یا طرد طبقه بندي كرد : لذت بخش بودن، شوخ طبعي، كارداني/مهارت، مشاركت جويي/زودجوشي، ياري رساني.
به اين صورت، هم مي توان نقاط قوت وضعف كودك را فهرست كرد و هم براي نقط ضعف تدبيري انديشيد .
بررسي رفتارهاي كودكان در جريان بازي هاي سازمان يافته روشي مناسب براي پي بردن به مهارت هاي اجتماعي آن هاست .
آموزش مهارت هاي اجتماعي بر پايه ي این اصل قرار دارد كه مشكلات كودكان در مهارت هاي اجتماعي غالباً به اين دليل ايجاد مي شود كه كودكان نمي دانند در موقعيت هاي اجتماعي چه كار كنند و مي توان كودكان را براي غلبه بر اين مشكلات آموزش داد و به همين دليل اين روش مستلزم آموزش مستقيم مهارت هاي اجتماعي ضروري است.
طبق نظر متخصصین يك جلسه آموزش سه قسمتي پيشنهاد ميشود.
قسمت اول به صحبت والد یا مربي (يك بزرگسال پاسخگو، مثلا معلم كودك) درباره ي نحوه ي تعامل بهتر با همسالان اختصاص دارد. هنگام انجام اين كار والد یا معلم بايد بر آنچه كودك «بايد» انجام دهد، متمركز شود نه بر آنچه كهن بايد انجام دهد.
قسمت دوم شامل تكرار و تمرين فعاليت با كودكان ديگر است.
در نهايت نيز مربي و كودك مي توانند كاربرد مفاهيم اجتماعي را در خلال آن فعاليت مورد بحث قرار دهند. آموزش مهارت هاي اجتماعي نبايد تنها به توصيف مهارت و توجيه اهميت آن بپردازد، بلكه بايد نحوه ي انجام، زمان و دليل انجام آن را تشريح كند و نمايش دهد. تكرار و تمرين مهارت ضروري است .
گاهي مفيد است كه يك مهارت قبل از اينكه در زندگي واقعي به كار برده شود، به صورت بازي نقش، تكرار و تمرين شود. الگوسازي رفتار مطلوب توسط والد یا معلم يا ساير متخصصان در مدرسه مي تواند به درك كودك از رفتار جامعه پسند، كمك كند.