مقاله رسیده:تبیین اندیشه های امام خمینی (ره) برای نسل جوان به عنوان یک ضرورت اجتناب ناپذیر/دکتر مجید محمد نژاد دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرگز
کدخبر:۶۱۸۳۳
البرزگلستان/
تبیین اندیشه های امام خمینی (ره) برای نسل جوان به عنوان یک ضرورت اجتناب ناپذیر
دکتر مجید محمد نژاد
دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرگز
جوان در جامعه به عنوان یک نیروی خلاق و سازنده مطرح می باشد. در کشورهایی که از نیروی جوان با انگیزه و مستعد بهره مند می باشند پیشرفت و آبادانی کشور راحتتر میسر می گردد. تجربه موفق نقش آفرینی ارزشمند جوانان ایرانی در شکل گیری انقلاب شکوهمند اسلامی و جنگ تحمیلی در سایه اندیشه های اصیل و ناب معلمی فرزانه چون امام (ره) که در پرتو تعالیم اسلام ناب محمدی (ص) حادث شد گویای این مطلب است که تبیین اندیشه های امام راحل به عنوان یک الگوی موفق در جهت مقابله با تهاجم فرهنگی و نیز حفظ انقلاب و دستاوردهای آن یک ضرورت اجتناب ناپذیر می باشد. لذا ترویج اندیشه های امام برای نسل جوان باید به عنوان یک اصل مهم در دستور کار برنامه ریزان و مسئولین کشور قرار گیرد.
مقدمه
امروزه در حدود ۵۰ درصد از جمعیت کشور زیر ۳۰ سال هستند و گروه بزرگ جمعیت بین ۱۵ تا ۲۹ سال در حدود یک سوم جمعیت را تشکیل می دهند. اگر چه این نسل عظیم جوانان می تواند محدودیت هایی را در فراهم سازی امکانات آموزشی، بازار کار و خدمات اجتماعی ایجاد کرده و کشور را با نیاز فزاینده در این زمینه روبه رو سازد اما با این حال این جمعیت جوان می تواند ظرفیتی را برای سرعت بخشیدن به توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور فراهم کند.
از ویژگیها و ظرفیتهای خاص دوره جوانی استعداد تغییر و تحول پذیری و گرایش به معنویات و فضایل اخلاقی است، که از این ظرفیت اگر درست استفاده شود زمینه ساز تعالی فرد جوان و در نتیجه جامعه خواهد گردید. در طول انقلاب اسلامی و بعد از آن به درستی شاهد تغییر و تحول پذیری از معلم و پیر راه طریقت و عرفان، حضرت امام خمینی (ره) بودیم که هم امام راحل با شناخت دقیق و هوشمندانه به این ظرفیت ها و استعدادهای جوانان توجه داشتند و به عنوان یک معلم کامل اخلاق و عرفان، سیرت پاک جوانان را در مسیر درست انسانیت و اخلاقیات راهنمایی کردند که در نهایت هم ثمره آن را چه در پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و چه در جنگ تحمیلی و هم اکنون در نسل حاضر می بینیم.
ایران اسلامی در تاریخ بلند خود همیشه مدیون جوانان غیور این سرزمین بوده است. جوانانی که در عصرهای مختلف در همه جنگ های حضور پیدا کردند و در همه سازندگی ها و آبادانی ها دخیل بودند و همت گماردند و ایران را تا به اینجا رساندند. با نگاهی به شهدای انقلاب اسلامی به این درک خواهیم رسید که اکثر آنها جوانان ما بوده اند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی با تدابیر هوشمندانه امام (ره) اکثریت مسئولیت های اجرایی کشور را جوانان عهده دار شده و به حق که جوانان ما پاسخ اعتماد امام را به بهترین شکل دادند و عملکرد مدیریتی انقلابی مطلوبی را در دفتر انقلاب ثبت کردند. فرماندهان ارزشمندی چون: کاوه، باقری، خرازی، زین الدین و… جوانانی بودند که در سنین ۲۴ تا ۲۸ سال به درجه فرماندهی منصوب شدند اما هیچ مقامی در جمهوری اسلامی نمی تواند بگوید که این جوانان مدیریت بدی از خود بجای گذاشتند زیرا اینان برای به نمایش گذاشتن بهترین مدیریت جهان از جان خود نیز گذشتند. با ورق زدن تاریخ هشت سال دفاع مقدس و نگاه به تصاویر شهدای گرانقدر در این صحنه متوجه خواهیم شد که مقاومت در این جنگ و پیروزی بر دشمن بعثی را مدیون تیز بینی،مدیریت جهادی و تصمیم گیری درست همین جوانان ارزشمند هستیم. جوانانی که بی شک انگیزه و موتور محرکه آنها پس از اتکال به خدا و توسل به اهل بیت عصمت و طهارت، عشق و اعتقاد به رهبری فرزانه همچون امام (ره) بوده است.
فضای امروزه جامعه برای نسل سوم و چهارم انقلاب اسلامی که امام راحل را درک نکرده است و دشمنان قسم خورده نظام مقدس جمهوری اسلامی تمام توان خویش را برای از بین بردن هویت فرهنگی و دینی آن به کار گرفته است فضایی به شدت خطرناک و زیان بار است. بی توجهی به پیامدهای شوم تهاجم فرهنگی و نیز عدم تبیین مسایل فرهنگی و دینی برای نسل جوان و نیز عدم ارائه یک الگوی موفق و تاثیر گذار برای مقابله با این هجمه های عظیم قطعا صدمات جبران ناپذیری بر جوانان شایسته این مرز و بوم وارد خواهد کرد. اگر این نسل جوان که عمران، آبادانی، پیشرفت و سازندگی کشور بر عهده اوست و جمعیت غالب جامعه را تشکیل می دهد دچار انحطاط و سرخوردگی گردد نتیجتا جامعه دچار عقب ماندگی و زوال خواهد گردید لذا باید با ارائه یک الگوی موفق همچون تفکر و اندیشه های حضرت امام (ره) به مقابله با تهاجمات موجود رفته و در نتیجه موفقیت و سربلندی کشور را تضمین کرد.
تهاجم فرهنگی بزرگترین آسیب
بی شک بزرگترین آسیب وارده بر کشور توسط دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی تهاجم فرهنگی و نشانه گرفتن تعصبات دینی و فرهنگی جوانان می باشد. دشمنی فرهنگی که قطعا برندگی آن از شمشیر بیشتر می باشد یکی از مهمترین اهداف دشمنان کشور می باشد. انحراف فکری انسان ها، جنایتی بزرگ و جبران ناپذیر است. این عمل ناجوانمردانه، با هجوم اندیشه های شوم و هجوم سپاه نامرئی دشمن، به صورت ویروس های فکری و شبهه های ویرانگر عقیدتی پدید می آید؛ شبیخونی که تنها راه رهایی از آن، فراگیری دانش های دینی و قوی ساختن بنیان های اعتقادی است. حضرت امام رحمه الله در این باره فرموده است: «توجه نسل جوان به شناسایی و شناساندن چهره واقعی اسلام، موجب تقدیر است. ما امروز قبل از هر چیز وظیفه داریم تبلیغات اجانب و عمال استعمار را خنثی کنیم. شما نسل جوان موظف هستید غرب زده ها را از خواب بیدار کنید و فجایع حکومت های ضد انسانی آن ها و عمال آن ها را برملا نمایید». ایشان در جای دیگری می فرماید: «در شناسایی اسلام بیشتر جدیت کنید. تعالیم مقدسه قرآن را بیاموزید و به کار بندید. با کمال اخلاص در نشر و تبلیغ و معرفی اسلام به ملل دیگر و پیشبرد آرمان های بزرگ اسلام بکوشید.»
بی شک دشمنان کشور تمام توان خویش را به کار گرفته اند تا جوانان این کشور را مشغول به هواهای نفسانی و شیطانی نمایند که نمونه بارز و شاهد این مدعا راه اندازی شبکه های متعدد مستهجن ماهواره ای و ساخت و ارائه فیلمهای با مضامین غیر اخلاقی و انسانی است که روز به روز بر حجم و تعداد آن افزوده می شود. با انحراف فکری جوانان به مسایل پوچ و نفسانی و نیز مسایل غیر اسلامی و غیر دینی زمینه نابودی و زوال جوانان، این آینده سازان ایران اسلامی فراهم خواهد گردید.
امام به عنوان یک الگوی بی نظیر برای جوانان
تاثیر گذاری امام راحل عظیم الشان بر قلب و روح جوانان ایرانی به عنوان یک معلم و الگوی بی نظیر بر هیچ کسی پوشیده نیست.
امام خمینی (قدس سره) به راستی در میان رهبران نهضتها و ملتها، اسوه ناشناختهای بود که با گذشت زمان، اندک اندک به ژرفا و گستره معنویتها و فضیلت هایش پی خواهند برد. آن پیر فرزانه که با استفاده صحیح از فرصتهای جوانی خویش, بر نفس خود مدیریت یافت, در اجتماع نیز این توفیق را بدست آورد که بر مردم و بخصوص جوانان مدیریت کند و در قلبهای آنان نفوذ کند. امام خمینی همواره نسبت به جوانان برخوردی صمیمانه و همراه با مهربانی داشت و این نیز در جذب جوانان به سوی ایشان تاثیر بسیاری داشت.
نگاه حضرت امام به جوانان نگاهی محبت آمیز و همراه با اعتقاد بود. ایشان عشق و علاقه عجیبی به جوانان داشتند و همواره اطرافیان خود را به برخورد محبت آمیز همراه با صبر و شکیبایی توصیه می کردند.
آن بزرگوار, علما و روحانیون را نیز توصیه می کردند که برخوردی محبت آمیز و دوستانه با جوانان داشته باشند هر چند آنان به بیراهه می روند. «علما و روحانیون ان شاالله به همه ابعاد و جوانب مسئولیت خود آشنا هستند ولی از باب تذکر و تاکید عرض می کنم امروز که بسیاری از جوانان و اندیشمندان در فضای آزاد کشور اسلامی مان احساس می کنند که می توانند اندیشه های خود را در موضوعات و مسائل مختلف اسلامی بیان دارند,. با روی گشاده و آغوش باز حرفهای آنان را بشنوند. و اگر بیراهه می روند, با بیانی آکنده از محبت و دوستی راه راست اسلامی را نشان آنها دهید. و باید به این نکته توجه کنید که نمی شود عواطف و احساسات معنوی و عرفانی آنان را نادیده گرفت و فورا انگ التقاط و انحراف بر نوشته هاشان زد و همه را یکباره به وادی تردید و شک انداخت. اینها که امروز اینگونه مسائل را عنوان می کنند. مسلما دلشان برای اسلام و هدایت مسلمانان می تپد, والا داعی ندارند که خود را با طرح این مسائل به دردسر بیندازند. اینها معتقدند که مواضع اسلام در موارد گوناگون همان گونه ای است که خود فکر می کنند. به جای پرخاش و کنار زدن آنها با پدری و الفت با آنان برخورد کنید. اگر قبول هم نکردند, مایوس نشوید.»
اعتقاد ویژه امام به جوانان
اعتقاد امام به جوانان اعتقادی خاص و مثال زدنی بود. امام خمینى، همواره به فرداى نسل نو و کارآمدى آنان در پهنه کوششهاى متنوع و انساندوستانه مىنگریست. او هر جوانى را به منزله ذخیره عزت و اقتدار کشور تلقى مىکرد و از او انتظار داشت که خویشتن را براى ایفاى مسؤولیتهاى ملى و مردمى مجهز و مهیا سازد. ایشان در سخنانی خطاب به جوانان می فرماید: «ما همیشه محتاج به شما جوان ها هستیم. ما بعدها برای کشورمان احتیاج به فعالیت شما جوان های برومند داریم و من امیدوارم که در همه مراحل، شما با مردانگی با هم همراهی کنید و این نهضت را به پیش ببرید.»ایشان هم چنین همت جوانان و اراده قاطع ملت را، مایه روسفیدی ملت و اسلام می خواند و کسب و حفظ استقلال کشور و الهی شدن آن را به همت ملت به ویژه جوانان وابسته می داند.
امام خمینی (ره) به نسل جوان اعتماد داشت و در ابتدای پیروزی انقلاب بسیاری از مسئولان رده اول کشور را از میان جوانان انتخاب کرد. چرا که جوانان در پیروزی انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس نقش ویژه ای داشتند و همانطور که جوانان نسلهای گذشته آثار جاودانی به یادگار گذاشتند، جوانان این دهه نیز باید دین خود را به انقلاب و کشورشان ادا کنند. من از خداى تبارک و تعالى، توفیق شما جوانان را و همین طور جوانان عزیزى که در خارج از کشور به اسلام خدمت مىکنند، از خداى تبارک و تعالى مىخواهم آنها، مجاهدینى هستند که با کمال اخلاص دارند خدمت مىکنند به ایران. و شما مجاهدینى هستید که با اخلاص دارید خدمت مىکنید به کشورتان و خداوند با شماست و شما را پیروز مىکند.
توصیه امام به خودسازی در جوانی
همواره توصیه حضرت امام به جوانان تهذیب و ساختن روح در دوره جوانی بوده است. و لذا خطاب به جوانان می فرمایند: جوانان ننشینند که گَرد پیرى سر و روى آنان را سفید کند.(ما به پیرى رسیده ایم و به مصائب و مشکلات آن واقفیم ) شما تا جوان هستید مى توانید کارى انجام دهید، و تا نیرو و اراده جوانى دارید مى توانید هواهاى نفسانى، دنیایى و خواسته هاى حیوانى را از خود دور سازید؛ ولى اگر در جوانى به فکر اصلاح و ساختن خود نباشید، دیگر در پیرى کار از کار گذشته است. تا جوانید فکر کنید، (و) نگذارید پیر و فرسوده شوید. قلب جوان لطیف و ملکوتى است و انگیزه هاى فساد در آن ضعیف مى باشد؛ لیکن هر چه سن بالا رود ریشه گناه در قلب قوى تر و محکم تر مى گردد؛ تا جایى که کندن آن از دل ممکن نیست.
نقش جوانان در جمهوری اسلامی
جوانان متعهد و دین باور ، نقشی اساسی در پیروزی و حفظ استقلال و آزادی ملت ها داشته، در صحنه های مختلف از کیان اسلام و انقلاب دفاع و پاسداری کرده اند. بر همین اساس، امام خمینی رحمه الله جوانان را نقطه امید و پاسدار مکتب معرفی کرده، چنین فرموده است: «این جانب در این نفس های آخر عمرم، امیدم به طبقه جوان، عموما محصلین ، اعم از روحانی و غیره می باشد. امید است دانشمندان و متفکران روشن ضمیر، مزایای مکتب نجات بخش اسلام که کفیل سعادت همه جانبه بشر و هادی سُبُل خیر در دنیا و آخرت، و حافظ استقلال و آزادی ملت ها، و مربی نفوس و مکمل نقیصه های نفسانی و روحانی و راهنمای زندگی انسانی است، برای عموم بیان کنند.». تجربه و تاریخ مبارزه ها و عدالت خواهیها، نشان میدهد که جوانان پرشور و متعهد و پاک باخته، سهمی شایان ذکر در روشنگری ملتها داشته اند. آنان با مدد گرفتن از ایمان و ادبیات انسانی و حماسی و ارائه تحلیلهای جامعه شناختی و تاریخی، زمینه گرایش و پیوند نیروهای بیگانه از هم را فراهم آوردند. رهبر فقید انقلاب از جوانها خواستار استمرار بیدارگریها و انتقال خودآگاهی انسانی و اجتماعی و تاریخی در بستر ذوق و شوق انقلابی است.
نتیجه گیری
به یقین، هر گاه جامعه و تمدن و نظامی رو به تباهی گذارده و آسیبپذیر شده است، حاکی از یاس و انزوای فکری و اجتماعی جوانانی بوده که حال و مجالی برای حضور مؤثر خویش نداشتهاند. هر چه بر حضور فعال و زاینده و مستمر جوانان فرهیخته در عرصه های زندگیساز و هدایتگر افزوده شود، بیشک راه آزادی و استقلال فراگیر هموار میگردد. جمهوری اسلامی ایران از زمان شکل گیری آن همواره دشمنان داخلی و خارجی تمام توان خود را در جهت تضعیف، براندازی و عقب ماندگی این کشور به کار گرفته اند و به لطف خدا تاکنون تمام توطئه های دشمنان با شکست مواجه گردیده است و همه نوع توطئه از قبیل ترور، بمب گذاری، جنگ و … در مقابل سد آهنین ملت مظلوم و غارت زده و ملت مجاهد به نتیجه ایی نرسیده است و آخرین حربه دشمن که انصافا از تمام توطئه های ذکر شده قبلی سخت تر و خطرناکتر است امروز در راس هدف خود جوانان عزیز و شایسته این کشور را مورد هجمه قرار داده است و آن چیزی جز تهاجم فرهنگی و و هدف قرار دادن روح لطیف و فرهنگ و تعصبات دینی جوانان ایران عزیز نیست. بی توجهی به مسائل فرهنگی و تعصبات دینی و مذهبی که پایه و اساس شکل گیری نظام مقدس جمهوری اسلامی بوده قطعا لطمات جبران ناپذیری را بر کشور وارد خواهد ساخت لذا تنها راه مقابله با این هجمه ها و توطئه ها برنامه ریزی درست و منطقی در جهت ترویج اندیشه های ناب اسلام راستین است. و اگر غیر این باشد باید منتظر زوال، انحطاط و بی هویتی جوانان ما و در نتیجه لطمات جبران ناپذیر بر کشور عزیزمان را شاهد باشیم. برای نیل به این هدف بزرگ وجود یک الگو و معلم موفق که بتواند با تمام جود و در تمام ابعاد شخصیتی خود نمونه کامل باشد و بر ذهن و روح جوان به عنوان یک سنبل اثر گذاری کند یکی از مهمترین کارهای پیش روست. شخصیت برجسته و بزرگی همچون امام (ره) به عنوان یک تجربه عملی موفق و مثبت در جسم و روح جوانان این کشور می تواند تضمین کننده بقای انقلاب اسلامی هم باشد. و لذا این به عنوان یک ضرورت اجتناب ناپذیر در زمان فعلی باید مورد توجه قرار گیرد.
منابع:
۱٫ امام خمینی (ره)، صحیفه نور، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، ۱۳۶۹٫
۲٫ امام خمینی (ره) ، ولایت فقیه، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، ۱۳۷۴٫
۳٫ منوچهر محمدی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، نشر دادگستر، سال ۱۳۷۷٫
۴٫ سعید، بابی، هراس بنیادین؛ اروپا مداری و ظهور اسلام گرایی، ترجمه ی غلامرضا جمشیدی ها و موسی عنبری، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۹٫
۵٫ جوانان از دیدگاه امام خمینی، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (قدس سره)
۶٫ ابوالفضل هدایتی- سایت مجله حضور.
۷٫ مرتضى روحانى. جوان در کلام نور
۸٫ طاهره رشیدی، سایت تبیان، http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=210230.
۹٫ سید محمد یاسر حسینی. جایگاه جوانان در اندیشه امام خمینی (ره)، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
نوشته شده توسط البرزگلستان در جمعه, ۱۳ خرداد ۱۴۰۱ ساعت ۹:۰۴ ق.ظ
