آنچه باید درباره گزارش نویسی بدانید/گزارش نویسی ساده در مطبوعات
مقدمه/گزارش بیان یک نوع خبر، واقعه نگاری ،بیان توصیفی، تشریحی و تصویری یک موضوع است ،گزارش تلفیق خبر و تحقیق است ،بازسازی هنرمندانه صحنه ها، موضوعات وواقعیتهای مهم اجتماعی است،گزارش تکنیکی از شگردهای داستانی است و گزارش تکنیک انتقال پیام به خواننده و مخاطب در زمینه های مختلف است که دارای عناصری ا زخبر ، تحلیل ، توصیف ، تفسیر ، تحقیق ، مصاحبه می باشد .
گزارش )REPORTAGEاین واژه در لغت به معنای گزارش ودراصطلاح عبارت از بیان توصیفی ، تشریحی وتصویری یک رویداد وواقعه یا موضوع اجتماعی است .در حدود سال ۹۹۸۱میلادی روزنامه نگاری از نظر کیفیت وکمیت وارد دوران تازه ای از تاریخ شد .اگر مفهوم گزارش را روایت تجربه ها، خاطره ها ، دیده ها و شنیده ها بدانیم، تاریخ ادبیات ما از نمونه های ناب گزارش سرشار است.تاریخ نگاری (گزارش از رویداد )سرگذشت نویسی (گزارش از شخص )و سفرنامه نویسی، آغاز گزارش نویسی د رایران را مصادف با دوران حکومتخلفای عباسی است در این دوره و بعدها در دوره فرمانروایی سامانیان و تیموریان شغل وقایع نویسی و گزارش نویسی رواج پیدا کرد و علت آن نیز پیشرفت وسایل ارتباطی و توسعه صنعت کاغذ و کتاب سازی در ایران بوده است .در دوره تیموری برای نخستین بار حرفه گزارشگری در ادارات و استانهای مختلف به رسمیت شناخته شد .مقام گزارش نویسی که از زمان تیموریان در ایران رونق یافت تا چندین قرن و تا پیدایش صنعت چاپ در ایران ادامه یافت .این شغل بخصوص در قرن شانزدهم و هفدهم میلادی در حکومت صفویه در امور دولتی نقش بسیار مهمی داشت .دوره تحول بعدی گزارش نویسی را باید مصادف با چاپ نخستین روزنامه ها در ایران در نظر گرفت ، این دوره مصادف با حکومت قاجار در ایران است ، از زمان چاپ روزنامه کاغذ اخبار، در سال ۹۵۸۱ه.ق گزارش نویسی در ایران همپای رشد مطبوعات متحول شد .در دوره ناصرالدین شاه ، با تشکیل اداره روزنامه جات ، گزارش نویسی سامان گرفت.در این زمان مجموعه گزارشهای مطبوعاتی برای چاپ ونشرنزد محمدحسن خان اعتمادالسلطنه فرستاده می شد با صدورفرمان مشروطیت ، به تناسب تحول در کشور، مطبوعات نیزمتحول شدند و گزارش نویسی در مطبوعات ، به تعریف امروزی آن نزدیک تر شد .دست اندرکاران نشریه ها برای آگاهی رساندن به خوانندگان ، به نقاط دیگر کشور گزارشگرو مخبر با عنوان مفتش اعزام می کردند .و حاصل کار آنان با عنوان تفتیش در نشریات درج می شدند
یک گزارش خوب
یک گزارش خوب بر اساس آگاهی کامل در مورد موضوع مشخص نوشته میشود .آنها را گزارش گران صاحب تجربه به نگارش در میآورند .اینان، وقت زیادی را صرف نوشتن گزارش میکنند .در گزارش، گزارشنویس قهرمان دوم است و به مرور و در بخشهای مختلف گزارش، قهرمان یا قهرمانان گزارش به خواننده، شناسانده میشود .گزارش خوب نزد مخاطب، مثل دیدن فیلم رویدادهاست که در تلویزیون نشان داده میشود .استفاده از حواسی غیر از شنوایی در نوشتن گزارش باعث میشود مخاطب درکی عمیقتر از مطلب داشته باشد و گزارش زنده تر و احساس برانگیزتر شود .اشاره به جزئیات رویدادو نوشتن به زبانی سادهوهمه فهم و با هدفی مشخص، گزارش را چون آیینهای از واقعیت رویدادها تبدیل می کند.اینکه چگونه بنویسی مهم است ، برای مثال در زمان تعطیل شدن یک کارگاهیا کارخانه ، آیا بهتر است بیشتر در مورد کارگران بنویسی و از آنهاحمایت کنی یا از صاحب کارخانه وکارفرما ؟ درصورتی که صاحب کارگاه یا کارخانه در این بین دچار خسارت هم شده باشد .یا در مورد دیگر رویدادها، اولویت باید با چه کسی یا چه چیزی باشد؟ درحقیقت، گزارشگرنباید از هیچ کدام حمایت کند و برای آنها تبلیغ کندو باید حقیقت را بنویسد .اهمیت گزارش دراین است که دروغ در آن جای ندارد و در نوشتنبایدحقیقت را نشان داد.
گزارشگرانبه سه شیوه در مورد رویداد قضاوت میکنند :قضاوت خوب، قضاوت بد و بی طرف بودن ، یک گزارش، با خلاقیت در آمیخته است .آنچه در گزارشنویسی از اهمیّت ویژهای برخوردار است، خلاقیّت گزارشگر است؛ اگر تشریح خبر، بدون توصیف و تصویرسازی باشد، آنچه از گزارش میماند یک خبر نسبتا طولانی و فاقد جذابیّت است .بههمین دلیل، خلاقیّت در گزارشنویسی بهنحو بارزی جزء ارکان آن بهشمار میرود .اگر به تعاریفی که از گزارش و گزارشنویسی ارائه شد، خلاقیّت را هم بیفزاییم، این واقعیت را دریافتهایم که گزارشنویس با استفاده از خلاقیّت و تخیّل مجاز و هنر نویسندگی، آنرا خلق میکند و در معرض دید و مطالعه خواننده قرار میدهد؛ تا خواننده در متن واقعه یا موضوع قرار بگیرد .گزارشنویسی در هنر روزنامهنگاری اهمیت فراوانی دارد، به طوریکه بسیاریاز روزنامهها صفحات خاصی را به آن اختصاص میدهند .خبر، نقل رویداد است اما گزارش، تجزیه و تحلیل رویداد و بررسی ارتباط آن با حوادث دیگراست چنانچه رویداد یا حادثهای خاص از اهمیت زیادی نزد مخاطبان برخوردار باشد، روزنامهنگار به خبر اکتفا نمیکند و با بررسیو تحلیل جنبههای مختلف آن، به تنظیم گزارش کاملی دربارهرویداد موردنظر میپردازد و با روشنکردن ابعادموضوع می پردازد
گزارش در روزنامه نگاری
.گزارش در روزنامه نگاری عبارت است از پیگیری روزنامهنگارانه در حوزهای مشخص برای آشنا ساختن خواننده با همه جنبههای موضوع و تحریک و تشویق وی برای پیگیری .یا یکی از هنرهای روزنامهنگاری است برای تشریح و تبیین ابعاد مختلف یک مسأله و تجزیه و تحلیل آن بهشکل موضوعیهمچنین در تعریفی دیگر میتوان گفت :گزارش عبارت است از اطلاعات و دیدگاههایی که یک روزنامهنگار از راه تجزیه و تحلیل، درباره یک مسأله مشخص بهرشتهتحریر درمیآورد.گزارشگر، براى آنکه بتواند یک معضل یا تحول اجتماعى را براىخوانندگان روزنامه خود کالبدشکافى کند، یا زوایاى تاریک خبر را روشنسازد، به سراغ مردم، مسؤولان و کارشناسان مىرود؛ به آرشیو اسناد مراجعهمىکند و با پرداخت هنرمندانه همهآن چیزى که بهدست آورده است، درقالب یک گزارش افکار عمومى را به قضاوت مىطلبد؛ مسئولان را هشیارمىسازد؛ حساسیت جامعه را نسبت به یک معضل بالا مىبرد و با انگشتگذاشتن بر روى هنجارها ،به تقویت آنها در جامعه مىپردازد و به زدودنناهنجاریهاى اجتماعى کمک مىکند.
به همین دلیل نیز مطبوعات، براى گزارش اهمیت زیادى قایل هستند وگزارشگران از زبدهترین افراد تحریریهمطبوعاتى به حساب مىآیند.طبقهبندی انواع گزارش۱ـ بر اساس موضوع:گزارش سیاسی ـ جنگها و کشمکشها ـ اقتصادی ـ اجتماعی ـفرهنگی –اداری –روشنگرانه و خردورزانه ـ علمی ـ هنری و گزارش ورزشی.۲ـ بر اساس مکان جغرافیایی:گزارش داخلی (کشوری )ـ منطقهای و بینالمللی.۳–براساس هدف :گزارش پیشبینی کننده –تحقیقی–علمی –پیگیرانه –گزارش سرگرمی .تفاوت گزارش با برخی دیگر از شیوههای نوشتنخبر:دراین ژانر ، روزنامهنگار دیدگاه خود را بیان نمیکند، تنها به نقل ساده مسأله میپردازد و به ۸پرسش که؟ کی؟ کجا؟ چه؟ و چرا؟ پاسخ میدهد در صورتی که در گزارش، روزنامهنگار در همانحال که به تشریح مسأله میپردازد، میتواند دیدگاه خود را نیز بیان کند .همچنین گزارش اصولا در پاسخ به دو پرسش چرا؟ و چگونه؟ نوشته میشود.داستان :هر چند در داستان کوتاه و بلند ممکن است گاهی واقعیتی از زندگی بیان شود ولی اساسا به خیال متکی است، اما گزارش به واقعیت متکی است.سرمقاله:سرمقاله، دیدگاه صاحبان نشریه است ولی گزارش، دیدگاه و سیاست روزنامه را بیان نمی کند هرچند علیه آن نیز نیست.مقاله ادبی :گزارش اغلب براساس موضوعی مشخص نوشته میشود و با مردم ارتباطدارد، درحالی که مقاله ادبیبا خود نویسنده پیوند دارد.مراحل مختلف تهیه گزارشیافتن سوژهپرورش سوژه (موضوع )گردآوری اطلاعات تحقیق در مورد صحت اطلاعات تنظیم گزارش (ایجاد ساختار )زبان گزارش عنوان گزارش طلایه (لید )استفاده از عکس ، طرح و نمودار در گزارش راههای یافتن سوژه –تهیه دفتر سوژه –مطالب روزنامه ها –رسانه های دیداری و شنیداری –استفاده از فناوری و رسانه های اجتماعی نشریات دیگر و کتاب –حضور د رمجامع ، مراسم ،سمینارها ،اجتماع ،مکانهای عمومی –تقویت هنر خوب دیدنداشتن شم و نبوغ خبری –تقویت حواس پنجگانه گزارش با استفاده از رویدادهایی است که تازه اتفاق افتاده و همچنین با مردم مرتبط و نزد آنان مهم هستند .هرچند رویدادهایی که قبلا اتفاق افتاده و الان با زاویهای دیگر به آن پرداخته شود میتوان به عنوان سوژه مطرح شود .بحث سوژه آنقدر مهم است که در بعضی از روزنامه ها، دستهای از روزنامهنگاران توانمند فقط مشغول سوژه یابی هستند.لذا سوژه خوب میتواند ۸۱درصد از اصل کار گزارش محسوب شود.پرورش سوژه:وقتی سوژه مشخص شد باید بهمشغولیت ذهنی گزارشگر مبدل شود ، گزارشگر ممکن است فرصت زیادی برای تهیه گزارش نداشته باشدولازم باشد به محض دریافت سوژه کار خود را آغاز کند .باید به این فکر کرد که چگونه میتوان از سوژهتعیینشده، یک گزارش درجه یک تولید کرد؟ گزارشنویس بایدبتواند مواردی را که میخواهد برای مخاطب برجسته سازد از قبل مشخص نماید .به این شیوه، براساس اهداف گزارش است که روزنامه نگارمی تواند نقشه گزارش را طرح ریزی نماید ،گزارشگری که قبل از ورود به سوژه پیرامون آن فکر نمی کند مانند جنگجویی است که بدون نقشه د رتاریکی به سمت جبهه دشمن حرکت می کند .راههای گردآوری اطلاعات مشاهده میدانی –مطالعات آرشیوی و تحقیقات کتابخانه ای –اینترنت –مصاحبه –گفت و گو با مسئولین –گفت و گو با مردم–گفت و گو با کارشناسان –گفت و گو با طرفهای اصلی یک ماجرا –گفت و گو با شاهدان عینیمشاهده:مشاهده چیزی غیر از مجموعه قابلیّتها، مهارتها و کارآمدیهای گزارشگر در برخورد با سوژه یا موضوع هر گزارش نیست .شاید مهمترین تفاوت کار گزارشگر با کارهای تحریریه دیگر نیز در همین موضوع باشد .خبرنگار نمیتواند بدون مشاهده مستقیم سوژه، گزارش قابل قبولی از آن به مخاطب انتقال دهد.مصاحبه:همه دریافتهای لازم برای تدارک یک گزارش مطلوب، از مشاهده تأمین نمیشود .بخشی از این دریافت، از راه نقل قول و جستجوی واقعیتها از زبان دیگران بهدست میآید .گزارشگر معمولا با دو گروه شاهدان عینی و صاحبنظرانمصاحبه میکند.تحقیق/اطلاعات (مطالعه):برای هر گزارشگر، “آرشیو“، قابل اتّکاترین منبع یافتن نکتهها و پیامهای لازم است .اما آرشیو به تنهایی کافی نیست؛ بلکه منابع اطلاعاتی دیگری هستند که در آرشیوها آنها را نمیتوان پیدا کرد؛ بلکه آنها را باید در لابیهای دانشگاهها و پژوهشگاهها جست .کارشناسان متخصص این منابع اطلاعاتی غنی به منابع زنده تعبیر شدهاند؛ که در مقابل، منابع غیر زنده شامل کتاب، بروشور، کاتالوگ، مطبوعات و …قرار دارد.تحقیق در مورد صحت اطلاعات :درخصوص اطلاعات بدست آمده نیاز به تحقیق و سرعتعمل در جمعآوری اطلاعات ؛نوشتن گزارش ،تهیهآمار و اطلاعات مربوط به مسأله، بهعنوان یک سند معتبر برای اقناع مخاطب ازدیگر موارد آمادهسازی گزارش است .همچنینگزارش نویس باید بتواند مساله را نزد خویش در حدنیاز ، تجزیه و تحلیل نماید .
در این مرحله روزنامهنگار به سه نکته زیر توجه کند:الف–پیشبینی تعداد کلمات؛ب–بررسی واژهها و اصطلاحات نامفهوم و مبهمج–درک کردن مخاطب و نوشتن در سطح فهم همه،عدم مخالفت گزارش با سیاست روزنامه.بدون اغراق تنظیم گزارش از اهمیت ویژه ای برخوردار است و زحمات حساب شده یک گزارشگر می تواندبه راحتی قربانی یک تنظیم ناشیانه بشود
.تنظیم گزارش نمی تواند حتما“و الزاما“از سبکهای تعریف شده خبری پیروی کند بلکه با توجه به موضوع و تواناییهای نویسنده گزارش می تواند با این سبکها همخوانی داشته و باید دارای ساختاری قابل قبول باشد و به راحتی پیام خود را دراختیار مخاطب بگذارد ،درذیل به سه سبک متداول در تهیه گزارش اشارهشده است .سبک هرم وارونه :در این سبک مهمترین بخشهای مطلب در همان ابتدا دراختیار مخاطب قرار می گیرد و سپس مخاطب به ترتیب درجه اهمیت به مطالب دیگر می پردازد .کاربرد آن بیشتر د رگزارشهای خبری است .سبک ترتیبی (تاریخی ) :در این سبک موضوع به ترتیبی که اتفاق افتاده است نوشته می شود .کاربرد آن بیشتردر گزارش از محل ، سفر و شخص می باشد .سبک ترتیبی همراه با طلایه (لید ) :این سبک تلفیقی از دو سبک یادشده در بالا است .در ابتدای گزارش به مهمتریننکته اشاره می شود سپس موضوع به ترتیبی که واقع شدهدراختیار مخاطب قرار می گیرد .زبان گزارشزبان گزارش باید مطابق با موضوع گزارش باشد مثلا“اگر گزارش از سفر یا گزارش خبری داریم باید مطالب آن ساده و روان باشد و زبان انسانی و گفتمان روزمره انسانها باشد یا اگر گزارش اداری تهیه کرده ایم ادبیات آن کمی متفاوت بوده و اصطلاحات اداری ، یا اشاره به تبصره و قوانین در آن به چشم می خورد ،یا درمورد گزارش علمی زبان گزارشجدی تر شده و اصطلاحات علمی و تخصصی در آن به کار گرفته می شودالبته با همراهی زبان مردمی و ساده نگاری بطوری که برای مخاطب عام هم قابل فهم باشد .عنوان در گزارش عنوان در گزارش علاوه بر تناسب و جذابیت باید روان باشد واز پیچیدگیهای انشایی به دور باشد به عبارتی “تیتر “تاش رنگ است بر بوم سفید و باید در یک لحظه در ذهن خواننده نقش ببندد و از تیترهای مختلف به تناسب گزارش استفاده می شود ،تیتر تفسیری –تیتر تحلیلی –تیتر خبری –تیتر سئوالی –استفاده مصرعی از یک شعریا ضرب المثل –استفاده از اظهار نظر یک مسئول و ….طلایه (لید )طلایه یا لید ، یعنی سرآغاز ، شروع ، سرفصل و در خبرنویسی و گزارش نویسی پاراگراف اول مطلب را می گویند .در گزارش اگرچه ممکن است طلایه به یک پاراگراف نیز محدود شود اما الزامی به این محدودیت وجود ندارد .اگردرتنظیم گزارش در همان ابتدا نتوان بستر مناسبی را برای جذب خواننده ایجاد کرد فلسفه وجودی گزارش از بینرفته استو درحقیقت طلایه دری است که اگر باز نشود ،خواننده به دنیای گزارشگر و مولود ذهنی او قدم نخواهد گذاشت .عکس ، طرح و نمودار در گزارش :تصویراعم از عکس یا طرح و گرافیک با دو هدف در گزارش مورد استفاده قرار می گیرد .–کمک به زیبایی بصری گزارش –کمک به درک مفهوم و پیشبرمنظورگزارش
هر قطعه کار رسانهای را که به اعتبار مضمون و آرمان تشکیلدهنده آن نامگذاری میکنند .برای آنکه یک متن نوشتاری، صوتی یا تصویری نام گزارش بهخود بگیرد، باید سه جزء زیر را داشته باشد:مقدمه، محتوا (متن )و پایانبندی به عنوان سه جزء گزارش محسوب میشوند که میتوانند در گزارش به چهار شیوه زیر مطرح شوند.مقدمهمی تواندخلاصهای از تمام جنبههای موضوع باشد و متن به هریک از جنبه ها بپردازد و در پایان، به نتیجهای که به آن دست یافته اشاره شود.گزارش نویس در مقدمه به صورت کلی و وصفی به موضوع خواهد پرداخت سپس در محتوا، جزئیات را مطرح و در پایانبندی، جمع بندی از موضوع ارائه خواهد شد.در مقدمه، سوالهایی مهم در ارتباط با موضوع نوشته میشود و در متن از طریق اطلاعاتی که به دست آمده (مطالعه و مصاحبه )به این پرسشها پاسخ داده میشود و درپایان، خلاصهای کوتاه از نتیجه دستاوردها یا نظر گزارش نویس مطرح خواهد شد.مفهوم شناسی گزارش برای مفهوم گزارش، مصادیق و مشخصههای متفاوتی تعریف کردهاند .همین امر نشاندهنده گستردگی معنای این واژه است .بنابراین برای شناخت جامع و دوری از نگاهی تکبعدی به چنین مفهومی، به بررسی تکتک ابعاد آن می پردازیم.،
برخی از تعاریف و مشخصههای گزارش
برخی از تعاریف و مشخصههای گزارش از این قرارند :۱–تشبیه به شعر:گزارش بهعنوان شعر نغز مطبوعات، جایگاه برجسته و مهمی در روزنامهها و مجلهها دارد .به این دلیل که شعر، زبانِ تصویریِ زیبایی دارد و گزارش نیز هرچند که با خبر عجین باشد، چنین است.۲–خبری بودن:گزارش، تلفیق خبر و تحقیق، به اضافهی بازسازی هنرمندانه صحنهها و موضوعها، حوادث و واقعیتهای مهم زندگی اجتماعی است.۳–واقعهنگاری:گزارش، یعنی واقعهنگاری برای روزنامه، اطلاع مفصل دادن جریان ماوقع و حادثهای که بافعل تهیه کردنبهکار میرود.انواع گزارش از نظر شکل و محتواگزارش، در تقسیم اولیه، از نظر شکل و محتوا به دو گروه خبری و غیر خبری تقسیم میشود .خبر، وقتیکه کالبدشکافی شود و از زوایای مختلف مورد توجه گزارشگر قرار گیرد، به گزارش خبری تبدیل میشود .آنچه گزارشهای خبری را از گزارشهای غیر خبری متمایز میکند، وجود خبر با تمام ویژگیهای تعریف شده و مورد قبول، بهعنوان خمیر مایه اصلی گزارش است
.مهمترین انواع گزارشهای غیر خبری
۱ .مهمترین انواع گزارشهای غیر خبری به شرح زیر هستند :۱ .گزارش از مکان؛گزارش از مکان، میتواند توصیف و تشریح یک ساختمان، یک مکان تاریخی یا تفریحی، بنایی در حال احداث یا تأسیس، یک پروژه عمرانی، یک روستا، شهر، کشور و حتی یک اتاق باشد تصویرسازی از محل و مکان مورد گزارش از اهمیت بهسزایی برخوردار است؛ بههمین جهت باید از دو بعدجغرافیایی و معنوی به توصیف و تشریح مکان مورد گزارش پرداخت
.۲ .گزارش از سفر یا سفرنامه مطبوعاتی؛ سفرنامه مطبوعاتی، همچون دیگر مقولههای تحریری روزنامهنگاری، باید ویژگی ایجاز و کوتاهی را دارا باشد .هرچند که گزارش از سفر در مطبوعات تا چند شماره به چاپ میرسد، ولی نگرش گزارشگر مطبوعاتی، یک نگرش خبری در سفر و در نتیجه در نگارش گزارش از سفر است.گزارش از سفر هرچند که شرح سفر است و گزارش دیدنیها، شنیدنیها و نکات برجسته و گاه عجیب و شرح اوضاع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و همچنین آداب مردم است، در واقع ترکیبی از گزارشهای خبری و گزارش از مکان است که با توصیف و تشریح، تشکیل میگیرد
.۳ .گزارش از شخص؛همواره در میان افراد سرشناس، عادی و گمنام جامعه، به اقتضای خصوصیات فردی، حرفهای یا اثراتی که در جامعه بر جای میگذارند یا سبب تحوّل میشوند، کسانی هستند که آگاهی از نوعزندگی، عادات اخلاقی، صفات ظاهری یا باطنی آنها برای مردم جالب توجه است.یک گزارشگر که قصد گزارش از شخص را دارد، باید قبل از هر اقدامی، در اطراف شخص مورد گزارش به مطالعه و تحقیق و تفحص بپردازد، آثار او را مطالعه کند، سخنرانیهایش را مرور نماید، از اقداماتاو مطلع شود و با کسانی که بهنحوی با او آشنایی دارند، درباره او، کسب اطلاع کند.خمیرمایه اصلی گزارش از شخص را مصاحبه تشکیل میدهد .بههمین دلیل هم در بسیاری مواقع، بهخصوص زمانی که مصاحبه با شخص، بهصورت رپورتاژ تنظیم شود، حدود و مرزهای این دو مقولهی مطبوعاتی مخدوش میشود .برای پرهیز از ایجاد شبهه، باید توجه داشت که هرگاه گزارشگر پا به درون زندگی خصوصی شخص بگذارد، گزارش از شخص تهیه شده است و هرگاه تنها به حرفه وی توجه داشته باشد، حاصل کار، مصاحبه با شخص خواهد بود
.۴ .گزارش مصور؛جاییکه تصویر، جای واژهها بنشیند، گزارش مصور شکل میگیرد .بهعبارت دیگر، گزارش مصور، گزارشی است که عکس در آن رکن اصلی را دارد و با شرح عکسنویسی و صفحهآرایی تکمیل میشود.انواع گزارش بهلحاظ متنعلاوهبر تنوع گزارش بهلحاظ شکل و محتوی، تقسیمبندی دیگری از گزارش وجود دارد؛ که میتوان از جمله آنها به موارد زیر اشاره کرد:گزارشهای کوتاه؛این گروه گزارشها دارای دو ویژگی هستند :حجم کوتاه و محدودی دارند و بهطور معمول دارای یک محور هستند .این گزارشها را میشود در یک نوبت کار و در فرصت محدود تدارک کرد .نیاز به اطلاعات و تحقیق محدود، خصلت دیگر گزارشهای کوتاه است .دو نوع معمول این گزارشها، گزارش خبری، گزارش آزاد و شبه گزارش است.
گزارش بلند؛گزارشهای بلند، زمینه و شکل اصلی گزارش در معنای رسانهای است .اکثر ویژگیهایی که برای گزارش شمرده شده مربوط به این گروه است .این گزارشها نیازمند تدارک گستردهای هستند، بهطور معمول حجم مفصل دارند و به نسبت گزارشهای کوتاه، وقت بیشتری را از گزارشگر میگیرند .گزارش از پدیده، گزارش از فرایند و گزارش رویداد، در این گروه قرار دارند.گزارشهای خاص؛این نوع گزارشها بهدلیل اینکه تدارک آنها بهطور معمول، کار هر گزارشگری نیست، خاص نام دارند .گزارش طنز، گزارش ویژه و گزارش تصویری در این گروه جای میگیرد.گزارش پیگیرانه (تحقیقی)؛این نوع گزارش، حاصل کار حرفهای گزارشگر و قله کوششهای روزنامهنگارانه شناخته میشود؛ که تدارک آن، کاری بسیار دشوار است.ویژگیهای گزارشگرگزارشگر، یک خبرنگار موفق و آگاه است که تجربیّات لازم را در حین کار خبرنگاری، کسب کرده و دارای اطلاعات عمومی و آشنا به مبانی تحقیق باشد او بینش لازم را بهدست آورده است و آمادگی دارد تا در زمینه گزارشنویسی، وارد مرحله عمل شود .گزارشگر باید ذهن جستجوگر، تحلیلگر و روحیه تحقیق داشته باشد .نکته مهم در گزارشنویسی، خلاقیّتی است که گزارشگر در گزارش بهوجود میآورد .خلاقیّت، چیزی جز نوآوری در گزارشنویسی نیست؛ که آنهم با ذخیره علمی و حرفهای و با کار و تلاش مستمر بهوجود میآید
ویژگیهای گزارش
.نکاتی در خصوص ویژگیهای گزارش–دارای ساختاری زیباشناسانه باشد –گزارش باید بیان واقعیتها باشد و با صراحت رویدادها و واقعیتهارا کالبدشکافی کند و با نگاهی آسیب شناسانه به ارزیابی بنشیند –دارا بودن اطلاعات غنی و متکی بر آمار و ارقام درست درصورت لزوم –دارا بودن ساختار محکم نگارشی و بهره گیری مناسب از زبان و ادبیات در جایگاه مناسب خود –استفاده از جوهره تخیل بدون لطمه زدن به واقعیتهای موجود –گزارش دارای قلم موشکافانه ، نقادانه و تحلیل گرانه در ارتباط با موضوع گزارش باشد –اتکاء داشتن گزارش به چند منبع به جای یک منبع و ارائه پیشینه موضوع –ارائه خلاقیت و نوآوری در گزارش –صحت داشتن مطالب و اطلاعات ارائه شده در گزارش –نقش داشتن گزارش در تحول و هوشیارسازی و آگاه سازی جامعه –گذاشتن تاثیر مثبت در جهت بهبود زندگی مردم و اصلاح نادرستیها و تبعیضات –جمع بندی گزارش به گونه ای باشد که بر مخاطب تاثیر بگذارد و او را به فکر وادارد
نوشته شده توسط البرزگلستان در پنج شنبه, ۱۰ تیر ۱۴۰۰ ساعت ۱۰:۰۸ ق.ظ
