قوم قزاق، از اقوام بااصالت گلستان

کدخبر۴۷۰۳۳

البرز گلستان/ گلستان ایران ،به دلیل داشتن طبیعت زیبا وسرسبز ونیز به جهت حضور تاریخی در فرهنگ وتمدن ایران زمین ،دارای تنوع قومی ونژادی است.دراین استان بیشتر اقوام ایران ساکن ودر تمامی فعالیتهای

اجتماعی ،سیاسی ،لقتصادی و….حضور دارند.قوم قزاق که ازبازماندگان قبایل تاریخی ،ترکی ومغولی در آسیای میانه و حوزه ماورالنهر می باشند،تقریبا از آغاز قرن بیستم میلادی در این استان ایران ساکن

می شوند.دلیل اصلی مهاجرت این قزاق ها به ایران، سیاست های تصفیه نژادی دولت های کمونیستی اتحاد جماهیر شوروی به ویژه در دوران زمامداری استالین بود که دراین تحرکات سیاسی واجتماعی،بیش

از یک میلیون نفرازمردم قزاق کشته ونزدیک به سه میلیون نفر نیز به کشورهای نزدیک مهاجرت کردند.

قزاقهایی که در اثر این سیاست کمونیستی از طریق خاک ترکمنستان وارد ایران شدند،بیشتر درشهرهای استان گلستان امروزی محله هایی را بانام “قزاق محله ” ایجاد نمودند

گفته می شود که نزدیک به ۱۵۰۰ خانوار قزاق با جمعتی حدود۶ تا ۸ هزار نفر در شهرها و روستاهای استان گلستان بویژه گرگان ساکن هستند که این حضور آنها ارتباط تنگاتنگی را بین ایران و کشور قزاقستان فراهم کرده است.
این قزاق های مسلمان از سال ۱۳۱۳ به جهت درگیری بلشویک ها و منشویک ها و آزار و اذیت ها، با تحمل مشقات وارد ایران شدند و نواحی جنوبی دریای خزر را برای زندگی انتخاب کردند.
قزاق‌های ساکن ایران ابتدا در مناطق ترکمن نشین این منطقه سکونت کرده و به مرور زمان در شهرهای گنبدکاووس، گرگان و بندرترکمن پراکنده شده و محلات خاصی برای خود برپا کردند.
نسل اول قزاق های ساکن گلستان به مشاغلی همچون کشاورزی، باربری، رانندگی کامیون مشغول بودند اما با گذشت زمان بسیاری از نسل های بعدی آنها به تحصیل پرداخته و اکنون علاوه بر فعالیت های تجاری، تعداد قابل توجهی از آنها حتی در ادارات بخش دولتی و خصوصی مشغول فعالیت هستند.
هموطنان قزاق از سوی همجواران خود بیشتر به عنوان مردمانی فعال، باهوش، کارا و جدی معرفی می‌شوند، قزاق ها با توجه به کمی تعداد با همدیگر مانوس بوده و برای همکاری با هم اهمیت می‌دهند و صمیمیت و سادگی طرز معیشت آنها در محلاتشان مشاهده می‌شود.
همچنین قزاق‌های گلستان زبان و آداب خود را به خوبی شکل داده و از هویت و ذوق هنری برخوردارند و این مساله از اغذیه خاص، البسه و اثاثیه چشمگیر آنها مشخص می‌شود.
درباره زبان قزاقی نیز گفته می‌شود این زبان به گروه ‘قبچاق – نوغای’ از زبان‌های ترکی تعلق دارد که یکدست و بدون لهجه است. براساس تحقیقی که در این زمینه انجام شده است الفبای این قوم در روزگاران پیشین براساس خط عربی ساخته شد و پس از مدتی استفاده از الفبای لاتین انجام و هم اینک از الفبایی مطابق الگوی سیریل استفاده می کنند.
قزاق‌ها که مردم بومی جمهوری قزاقستان هستند هم اکنون در ازبکستان، روسیه و ترکمنستان نیز به صورت جمعی زندگی می‌کنند.
از لحاظ دینی گفته می‌شود گرایش عمومی آنها به دین اسلام از سده شانزدهم میلادی آغاز شد، ترکمن‌های استان گلستان قزاق‌ها را ‘بلیش’ به معنی آشنا می‌گویند.
ازدواج در بین قزاق‌های استان بیشتر درون گروهی است، در بین این قوم جشن عروسی حدود هفت شبانه روز ادامه دارد و مراسم نامزدی، ازدواج و سایر شادمانی‌ها جلوه‌ای از تاریخ آنان می‌باشد.
آیین‌های سوگواری قوم قزاق نیز از ویژگی‌های خاصی برخوردار است،در زمینه آلات موسیقی این قوم نیز باید گفت که دمبرا (نوعی دوتار مویین) را در جشن‌ها و ضیافت‌ها نواخته و با آن می‌خوانند.
از سوی دیگر پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و اعلام استقلال قزاقستان تعدادی ازخانوارهای قزاق از ایران به این کشور بازگشتند، هرچند گفته می‌شود با تغییرات حاصل در سیاست مهاجرپذیری قزاقستان شدت اجرای این بازگشت کاهش یافته است.
در گرگان قزاق‌ها در قزاق محله بین خیابانهای بهشتی و بلوار رسالت زندگی می‌کنند، قزاق‌های این محله از طایفه ‘آدای’ جزء کوچک قوم قزاق هستند.
محل سکونت قزاقهای گنبدکاووس نیز بیشتر محله چایی بویی بوده و در بندرترکمن در دو محله شمالی و جنوبی این شهر ساکن هستند.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی گرگان با اشاره به زندگی قزاق ها در استان گفت: با توجه به حضور افزون بر ۶ هزار نفر قزاق در استان گلستان و همچنین مشترکات فرهنگی تاریخی، انتظار می رود روابط اجتماعی و تجاری دو طرف بیش از همیشه افزایش یابد./ایرنا