یادداشت تخصصی به مناسبت هفته ملی مهارت : نقش آموزش و نهاد های آموزش در مهارت آموزی :از دکتر غفاری رئیس دانشگاه فنی و حرفه ای استان گلستان
کدخبر ۶۳۰۸۴
البرزگلستان/، اشتغال و دانشگاه فنی و حرفه ای
مهارت و اشتغال از زوایای گوناگون قابل بررسی است.
قرار گرفتن این دو واژه در کنار یکدیگر می تواند موضوعی مناقشه برانگیز باشد، آیا اشتغال بدون مهارت داریم؟ و سوالات متعددی از این قبیل در ذهن ما ایجاد خواهد شد، صلاحیت حرفهای را چگونه و از کجا باید کسب کرد؟ نقش آموزش و نهاد های آموزش در مهارت آموزی چیست؟ نهاد حمایتی سیاست های خود را
در بالابردن میزان اشتغال چگونه تعریف و باز نگری می کنند؟
پر واضح است اشتغال و حرفه به عنوان یکی از مهمترین مولفه های هویتی یک فرد در جامعه شناخته میشود،
بعد از تولد یک فرد اولین اقدامی که در جهت معرفی آن شخص انجام می شود، تهیه شناسنامه است با نگاهی
اجمالی، به نام های خانوادگی که افراد برای خود انتخاب کرده اند، سه ویژگی قابل شناسایی است:
۱- برخی از آنها بر اساس نام جد خویش انتخاب شده اند، یعنی اگر نام جد کسی به عنوان مثال نادر بوده
فامیلی های نادری یا نادر پور یا نادریان و … داشته است.
۲- برخی از نام های خانوادگی بر اساس موقعیت جغرافیایی محل زندگی فرد است، مانند : خراسانی، همدانی
و…
۳- دسته آخر ، نام های خانوادگی است، که بر اساس حرفه و شغل موروثی افراد بوده، مانند: آهنگر، نجار،
درودگر یا دوردگری یا درودگریان و…
با مقدمه ای که ارائه شد، می توان نتیجه گرفت شغل و حرفه یک فرد مولفه ای هویتی و وجودی برای او
است و به تبع آن مهارتی که فرد می آموزد در ایجاد و اعتبار شخصیت او در جامعه اهمیت فراوانی دارد و
نقش نهادهای آموزشی همانند دانشگاه ، از اینرو ست که اهمیت فزاینده ای پیدا می کند.
بررسی تاریخچه مختصری از انواع دانشگاه ها می تواند کمک شایانی در فهم تاثیر دانشگاه ها در اشتغال و مهارت
آموزی برای ما داشته باشد، در گذشته دانشگاه های مدرن تا سه نسل را قابل بررسی می دانستند و نسل سوم
دانشگاه پیوند تنگاتنگی با مفاهیم مهارت آموزی و اشتغال افرینی داشت، در واقع دانشگاه مدرن از بدو پیدایش،
سه نسل مختلف را تجربه کرده است. در دانشگاه نسل سوم، محور و مأموریت کانونی نظام دانشگاهی، کارآفرینی
است. در تمامی گروههای علمی، آموزش کارآفرینی همسو با طبیعت و ویژگی هر گروه علمی و در گروههای فنی-
مهندسی و پزشکی، آموزش کارآفرینی و توسعه مهارت بر مبنای نیازهای هر گروه و رشته علمی، باید مورد توجه
باشد. برای شکل گیری دانشگاه نسل سوم و بهره مندی از مزایا و مواهب این نسل دانشگاهی باید مهارت آموزی
دانشجویان، اعضای هیئت علمی، مدیران و کارکنان نظام دانشگاهی در کانون راهبردها و سیاست های نهاد دانشگاه
و آموزش عالی قرار گیرد. امروزه، بیش از پیش همکاری بین دانشگاه و صنعت به عنوان ابزاری برای افزایش و
بهبود نوآوری از طریق تبادل دانش در نظر گرفته می شود. این امر با افزایش چشمگیر مطالعاتی که در آنها موضوع
از دیدگاه های مختلف بررسی می شوند، مشهود است. به هر حال، این رکن از دانش همچنان به صورت پراکنده و
بدون دیدگاهی جامع و کارآمد است. طی سده اخیر، با گسترش فناوری و تحوالت شگرف در حوزه های مختلف
دانشگاه ها نیز ماموریتهای نوینی را برای خود به منظور کمک به جامعه تبیین نمودهاند. دانشگاه ها برای حیات
خود در هزاره سوم ، ماموریت ویژه ای را متصور شده است و آن ماموریت کارآفرینی و خلق ثروت دانش بنیان
است.
دانشگاه فنی و حرفه ای به عنوان دانشگاه کارآفرین،دانشگاهی است که اهداف توسعه ملی و منطقه ای را تکمیل
مینماید و نقش عمدهای در این فرآیند بازی میکند. از این رو دانشگاه دیگر فقط به تولید سرمایه انسانی و نیروی
کار آماده برای ورود به نعت نمیباشد؛ بلکه به دانشگاهی با اهداف استراتژیک که خود را به عنوان جزئی از موتور
مهم برای توسعه فناوری پایدار و رشد اقتصادی تبدیل میکند. دانشگاه فنی و حرفه ای به عنوان اصلی ترین نهاد
متولی آموزش مهارتی در سطح آموزش عالی خود را یک دانشگاه نسل چهارمی و حتی پنجمی می داند، که به
بازنگری به ماموریت های آموزشی و مهارت آموزی خویش ،توجه فراوانی دارد، زیرا که می داند بازار کاری که
دانشجویان را برای آن آماده میکند به سرعت در حال تغییر است. به عبارت دیگر، تغییرات سریعی که امروزه در
دنیای دیجیتال و تکنولوژی شاهد آن هستیم در حال تغییر دادن روشهای منسوخ و قدیمی در ایجاد شایستگیها
و مهارت ها، مدارک تحصیلی و تربیت صحیح هستند.
دومین دلیل نیاز به بازبینی نقش دانشگاهها، مربوط به انتظاراتی است که از دانشگاهها در رشد وشکوفای اقتصادی
وجود دارد. به طور کلی، نقش اجتماعی دانشگاه باید به صورتی باشد که با تکیه بر تواناییهایش بتواند به جای
اینکه صرفاً فارغ التحصیلان بیشتری وارد اجتماع کند، با جامعه ارتباط مستقیم تری داشته باشد. نتیجه ی چنین امری نیز پیگیری فعالانه تر تحقیقات کاربردی دانشگاه از طریق مشارکت جدی و تأثیرگذار صنایع، برنامه های
شتابدهنده، مراکز رشد و مانند آنهاست.
بنابراین از آنجاییکه دانشگاهها دارای ترکیبی از افراد باهوش، زیرساختهای تحقیقاتی و املاک و مستغلات گسترده
هستند، نقش منحصربه فردی در این راستا دارند و به قطب نوآوری و مکانی برای گردهمآیی دانشجویان و اعضای
صنایع تبدیل شده و در نهایت نیز باعث تقویت کسبوکارهای نوپا میشوند.
تا دانشگاهی با ارتباط برونگرا و عمیق با صنایع و جوامع اطراف آن باشد و متعهد به رفع نیازهای مهارتی دانشجویان خود باشد. دانشگاه نسل چهارم صرفاً مانند یک بنگاه اقتصادی به صورت منفعلانه به دنبال پاسخگویی به نیاز بازار
نیست، بلکه سعی دارد تا به شکلی فعال با آموزش صحیح مهارت با محیط اطرافش ارتباط داشته، آن را شکل دهد
و در نهایت نیز یک جامعه ی بهتر بسازد.
از اینروست که دانشگاه فنی و حرفه ای به منظور ترویج فرهنگ مهارت آموزی، ارتقای منزلت و تضمین جایگاه
خود اهداف زیر را دنبال می کند:
۱ -تبیین جایگاه آموزش مهارتی در تمدن اسالمی
۲ – توسعه جایگاه آموزش عالی مهارتی در صنایع کوچک و اشتغال زا
۳ -باز تعریف جایگاه پژوهش و فناوری در توسعه آموزش عالی مهارتی
بدون شک نیل به اهداف ذکر شده بدون داشتن برنامه محقق نخواهد شد، توجه به تقویم مهارتی کشور و مهمترین
مناسبت در این تقویم یعنی هفته ملی مهارت که هر ساله مقارن است با هفته اول مرداد ماه و رو ز ملی کار آفرینی
یعنی ششم مرداد از اولیتهای دانشگاه فنی و حرفه است که مطابق با عناوین زیر این هفته را گرامی می دارد:
۱ -شنبه یک مرداد: آموزش عالی مهارتی و تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین
۲-یکشنبه دو مرداد: نشست دانشگاه فنی و حرفه ای با خیرین
۳ -دوشنبه سه مرداد: آموزش عالی مهارتی و ارتقای صلاحیت حرفه ای دانشجویان و فارغ التحصیالن دانشگاه
فنی و حرفه ای، نخبگان مهارتی از اساتید تا دانشجویان
۴ -سه شنبه چهار مرداد: روز ملی کارآفرینی و آموزش های فنی و حرفه ای
۵ -چهارشنبه پنج مرداد: آموزش عالی مهارتی و نشر و تولید منابع و محتوای مهارتی
۶ -پنجشنبه شش مرداد: آموزش عالی مهارتی و پژوهش های مسئله محور، کارگاه ها و آزمایشگاه های بروز
و امید است تا با گذر از همه چالش های پیش رو دانشگاه فنی و حرفه ای به عنوان اصلی ترین نهاد متولی آموزش
مهارتی با به کارگیری نخبگان و خبرگان آموزش اشتغال آفرین با اولویت مهارت آموزی بروز را در برابر نظرگاه
خویش قرار دهد و سهم خودرا دربالندگی تمدن اسلامی به نحو احسن ایفا نماید.
انتهای پیام
نوشته شده توسط البرزگلستان در یکشنبه, ۰۲ مرداد ۱۴۰۱ ساعت ۱:۵۴ ب.ظ
