تبیین مختصر وضعیت قانونی سهام مشاع موقوفه شهربانو خانم (عمه خاقان)کردکوی درگفتگوی اختصاصی رئیس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان کردکوی
کدخبر:۴۱۰۸۵
به گزارش البرز گلستان علی کریمی رئیس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان کردکوی طی مصاحبه ای با خبرنگار البرز گلستان مختصر وضعیت قانونی سهامی مشاع از موقوفات کردکوی را تبین و تشریح کرد:
کریمی اظهار داشت: یکی از برترین و بادوام ترین مظاهر احسان و نیکوکاری به مردم و خدمت به همنوعان و کمک به مصالح جامعه و تنظیم امور فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، که مصداق بارز صدقه جاریه بوده و اثرات و برکات آن نصیب افراد جامعه می شود، سنت حسنه ی «وقف» است. وقف نمادی از روح خیر خواهی، تعاون، هم زیستی و عطوفت انسانی و برخاسته از ایده ی والا و ایمان الهی بوده و موجب تطهیر و تزکیه جامعه از آلودگیها و ناپاکی ها می گردد.
وقف از این بابت صدقه جاریه نامیده می شود؛ که هم واقف تا زمانی که موقوفه احیاء و مورد بهره برداری است از برکات، ثواب و اجر و پاداش معنوی آن هم در دنیا و هم در آخرت حتی تا سنوات مکرر و طولاتی بعد از ممات بهره مند می شود و هم موقوف علیهم که می توانند مصداقاً فقرا، مساکین و نیازمندان باشند تا زمان احیاء و عمران موقوفه از عواید و منفعت موقوفه بهره مند گردند.
نهاد وقف دارای نقش و کارکردی جامع و عام الشمول می باشد، چنانچه به درستی تبلیغ و هدایت شود، به بسیاری از نیازها پاسخ می دهد و هیچگاه جامعه انسانی با کمبودهای اقتصادی، اجتماعی، آموزشی و فرهنگی مواجه نخواهد شد. این نهاد نقش قابل توجهی در تهیه خدمات اساسی ایفا کرده است؛ از بخش های مذهبی، تربیتی و بهداشتی حمایت کرده و زیر بناهای اساسی را تدارک دیده و در راستای کارآفرینی و تامین شغل، بالابردن فعالیت های تجاری، حمایت های مادی و معنوی برای نیازمندان و حمایت از بخش های کشاورزی و صنعتی موفق بوده، و بخش قابل توجهی از مشکلات و تنگناهای جامعه را مرتفع نموده است. وجود هزاران رقبات موقوفه؛« اراضی کشاورزی، مسکن، مراکز نگهداری ایتام، مدرسه، مسجد، درمانگاه، بیمارستان، حسینیه، کتابخانه، کاروان سرا، رباط، حمام، قنات، آب انبار، پل و… » موارد بارز و بهترین گواه بر صحت این گفته می باشد.
خداوند تبارک و تعالی در قرآن کریم می‌فرماید: «لَن تَنالُوا البِرَّ حتّی تُنفِقوا مِمّا تُحِبّونَ »؛ هرگز به نیکی نخواهید رسید مگر آنکه از آنچه دوست می‌دارید انفاق کنی».
رسول اکرم (صلی الله علیه و آله)فرمود: «إذا مَات ابنُ آدمَ انقطعَ عملُه إلّا من ثلاثٍ: صدقهٍ جاریهٍ أو علمٍ ینتفع به أو ولدٍ صالحٍ یدعو لَه »؛ چون آدمیزاد بمیرد، عملش منقطع می‌شود مگر از سه نظر: صدقه‌ای مورد استفاده یا دانشی سودمند یا فرزندی صالح که برایش دعا یاعمل خیر کند.
در جایی دیگر آن حضرت می فرمایند: «ان مِمَّا یَلحَق المؤمِن مِن عَمَلِه وَ حَسَناته بَعد مَوته عَنماً نَشرَه وَ وَلداً صَالحاً تَرَکَه وَ مُصحَفاً وَرِثَه اَو مَسجِداً بَناهُ اَو بَیتاً لابن السَبیل بَناه اَو نَهراً اَجراه وَ صَدَقَه اَخرَجَهَا من ماله فی صَحه وَ حَیاتَهُ وَ نلحَقَه مِن بَعد مَوتِه»؛ چند چیز است که بعد از مرگ مؤمن، پاداش آنها به او می رسد: علمی که از خود به یادگار گذاشته است، فرزند صالحی که جانشین خوبی برای او باشد و قرآنی که به ارث گذاشته باشد، یا مسجدی که ساخته است یا نهری که آن را جاری ساخته است یا صدقه ای که در حال حیات خود انجام داده است
تبیین مختصر وضعیت قانونی سهام مشاع موقوفه شهربانو خانم (عمه خاقان)
اکثریت مردم در خصوص وقف و کارکرد آن فاقد آگاهی بوده و عده ای هم دارای اطلاعات ضعیف و ناکافی می باشند، که این امر بعضاً باعث ایجاد شبهات و تردیدهایی در ذهن اقلی از اشخاص در خصوص بعضی از موقوفات و حتی بعضاً موجب اضمحلال و نابودی موقوفاتی نیز می گردد که در ید اشخاص قرار گرفته و از نظارت سازمان اوقاف مکتوم و مخفی مانده اند، فلذا مقتضی است که در خصوص سابقه قانونی سهام یکی از موقوفات مشاع کردکوی به نام موقوفه شهربانو خانم معروف به عمه خاقان توضیحاتی مختصر به شرح ذیل جهت شفاف سازی و روشن نمودن اذهان و افکار عموم مردم متدین و متشرع بزرگوار و مسئولین ساعی محترم باستحضار برسانم :
در گذشته و تا قبل از جریان مقررات اصلاحات ارضی در سال ۱۳۳۸ هجری شمسی و حسب مقررات قانونی زمان خود، املاک در تملک قانونی و متعارف مالکان بزرگ بوده، که انحاء اختیارات مالکانه من جمله؛ بیع ، هبه، وقف و … را نسبت به مایملک خود داشته و اعمال می نمودند. یکی از این مالکان مرحوم شهربانوخانم مشهور به حاجیه بی بی دختر فتح علی خان قوانلوی قاجار بوده که ۴۰ سهم مشاع از ۱۴۴ سهم، دو و نیم دانگ از کل شش دانگ اراضی و املاک قریه کردکوی، که حسب الارث از پدر خود متملک گردیده را طی وقفنامه ای به تاریخ ماه رمضان سال ۱۳۰۸ هجری قمری ( سال ۱۲۷۰ هجری شمسی) توسط عالم محل وقف صحیح و شرعی می نمایند، که مورد تصدیق و تایید علما، معتمدین و بزرگان معاصر نیز قرار گرفته است. و نیت و جهت مصرف موقوفه نیز حسب متن صریح وقفنامه مزبور مقرر نموده است: « بر طبیب دارالشفای دین مبین حضرت امیرالمومنین علی ابن ابیطالب صلوات الله و سلامه علیه و مهر سپهر سعادت و لاله بوستان شهادت حضرت ابی عبداله الحسین شهید صلوات الله و سلامه علیه، جهت هزینه تعزیه و سوخت مرقد مطهر منوره حضرت امیرالمومنین علی ابن ابیطالب و امام حسین علیهما السلام … یا در تکایا که تعزیه سیدالشهداء علیه السلام را میگیرند خرج و صرف نمایند». که از بدو تنظیم وقفنامه به وقفیت مزبور عمل گردیده، همه ساله زارعین سهم موقوفه را به متولیان پرداخت می نمودند و عایدی موقوفه در جهت نیت موصوف در مراسمات عزاداری هزینه شده و می شود.
با استناد به مدارک و مستندات موجود و استمساک از سوابق موجود در اداره ثبت اسناد و املاک می توان وضعیت ثبتی و قانونی موقوفه فوق التوصیف به شماره پلاک ۲ اصلی را به شرح ذیل تبیین و تشریح نمود:
سند مالکیت ششدانگ قریه کردکوی پلاک شماره ۲ اصلی شامل محلات ولاغوز ، سالیکنده، مزرعه بنکلاته، و مراتع بلوچ، تابستان پشت، تاوبر، پشت خیابان، و طارستان ، نمد اربن، صحرای بنکلاته، تلوحسن، انارخرابه، کبوترگیر، مزرعه سالیکنده، جوجار، هودکیا، چلدوین، پلیمکتی، تسکرج، دازگاله، ازگر، انارآیش، پولکی، قراجه، قولته، الوندکیا، سلطان دکته، مرس چشمه، سیاه تلکابن، کلدن، به نسر، استر، قول سره، بام نسام، پلنگ پا، کندس باغ، تمشی، کال کت و ششدانگ مزرعه ازگرد پلاک شماره دو مکرر و … با حق عبور از قراء مجاور ذیل ثبت ۴۶ صفحه ۱۸۱ دفتر جلد اول با یک حدود به نام رضا پهلوی معدوم صادر و تسلیم گردیده بود و بعد از تصویب قانون استرداد املاک واگذاری مصوب ۱۲/۳/۱۳۲۱، مشمول قانون واقع شده و به مالکین اولیه و قائم مقام قانونی آنها مسترد گردیده است. در همین راستا و حسب ماده ششم قانون مذکور متولی موقوفه مارالبیان نیز در مهلت مقرر مبادرت به طرح شکایت علیه مرجع ذی صلاح جهت استرداد سهام مشاع موقوفه مذکور نموده، که پس از ارائه اسناد و مدارک صحیح و موثق، رسیدگی های مقتضی من جمله تحقیق از اهالی و زارعین، النهایه منتج به صدور دادنامه شماره … -۲۵/۲/۱۳۲۲ از سوی هیئت نخستین و دادنامه … -۱۳/۹/۱۳۲۲ از سوی دادگاه تجدیدنظر مبنی بر استرداد سهام مشاع موقوفه مبحوث عنه به مقدار ۴۰ سهم مشاع موقوفه از ۱۴۴ سهم دو دانگ و نیم از ششدانگ پلاک یاد شده به متولی موقوفه یادشده می گردد. و در نهایت با تادیه و پرداخت بهای مقرر به وزارت دارایی؛ صورتمجلس رد ملک مورخه ۲۴/۵/۱۳۲۳ تنظیم و سهم موقوفه مسترد می گردد، و با استناد به مدارک مرقوم و برابر اظهارنامه شماره … ۲۸/۱۲/۲۲ آقای حامد قدس مفیدی بدعوی تولیت موقوفه عام مقدار یاد شده را درخواست ثبت نموده که آگهی نوبتی و تحدیدی آن منتشر و تحدید حدود آن نیز به عمل آمده است. در اجرای قانون اجاره تبدیل به احسن موقوفات عام مشمول قانون واقع برابر سند قطعی شماره … -۵/۲/۱۳۵۷ دفتر ۱۱ کردکوی به وزارت تعاون و امور روستاها منتقل در اجرای قانون ابطال اسناد فروش رقبات، آب و اراضی موقوفه مشمول قانون واقع و برابر اظهارنامه واصله از دفتر تنظیم کننده سند یادشده ابطال و … وقف برگشت داده می شود.
در تاریخ ۳۰/۷/۱۳۷۰ تعدادی از مالکین مشاع مبادرت به طرح دعوی مبنی بر ابطال وقفیت مبحوث عنه در مرجع قضایی می نمایند که پس از فراز و نشیب های طولانی و متواتر نهایتاً با صدور دادنامه صادره از سوی شعبه یازدهم دادگاه تجدیدنظر به تاریخ ۱۷/۴/۸۸ و دادنامه های مورخه ۱۳/۷/۸۹ و مورخه ۱۸/۹/۱۳۸۸ هر دو صادره از سوی شعبه ۲۲ دیوان عالی کشور دعوای مطروحه مالکین یاد شده باطل تشخیص و سهام مشاع موقوفه بیشتر از پیش تثبیت و تحکیم می گردد.
علی ای حال عایدی و درآمد حاصله از اجارات سهام موقوفه یاد شده، که یکی از موقوفات مشاع کردکوی می باشد برابر نیت واقف معظم ؛ صرف هزینه های برگزاری و پذیرایی مراسمات عزاداری سید و سالار شهیدان در حوزه شهرستان کردکوی می گردد که به نوبه خود سهم موثر و ارزشمندی را در جهت تبیین دین مبین اسلام، ترویج مکتب اهل بیت عصمت و طهارت(س) و نهضت عاشورای حسینی ایفا می نماید، فلذا با عنایت به وجاهت شرعی و قانونی موقوفه موصوف، می طلبد و متمنا است که مردم متدین و مسئولین دلسوز با حمایت و همراهی خود، اوقاف را درجهت ارائه خدمات گسترده و شایسته تر در راستای نیازهای فرهنگی، مذهبی و معیشتی شهروندان یاری نمایند.
همچنین با عنایت به کمبود موقوفات با نیات رفع نیازمندی های روز جامعه، می طلبد و از خیرین نیک اندیش، خیرخواه و دلسوز نیز دعوت بعمل می آید با مراجعه به اداره اوقاف و اقدام به وقف بخشی از اموال و املاک خود با نیات رفع مشکلات و حوائج مستمندان و نیازمندی های روز جامعه مستمندان در این امر خداپسندانه سهیم و شریک شده و باعث رضایت خداوند متعال و خلق خداوند گردیده و از عجر و برکات مادی و معنوی این عمل خیرخواهانه برخواردار و بهره مندگردند.
نوشته شده توسط البرزگلستان در چهارشنبه, ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۹ ساعت ۱۱:۰۱ ق.ظ
