نقش حیاتی اهمیت مکان‌یابی بیمارستان‌ها در زمان جنگ از منظر پدافند غیرعامل

مطلبی از علی متکی

کارشناس ارشد مدیریت تحول

البرز گلستان در شرایط بحرانی مانند جنگ یا حملات نظامی، بیمارستان‌ها به عنوان زیرساخت‌های حیاتی و مراکز اصلی امداد و نجات، نقش بسیار کلیدی در کاهش تلفات انسانی و ارائه خدمات درمانی فوری ایفا می‌کنند. پدافند غیرعامل که مجموعه‌ای از اقدامات غیرمسلحانه جهت کاهش آسیب‌پذیری زیرساخت‌ها و حفظ جان انسان‌هاست، بر لزوم انتخاب مکان‌های مناسب برای استقرار تأسیسات حساس، به‌ویژه بیمارستان‌ها، تأکید دارد.

✅ اهمیت مکان‌یابی مناسب بیمارستان‌ها

1. کاهش خطر هدف قرار گرفتن مستقیم: بیمارستان‌هایی که در مکان‌های نامناسب مانند مجاورت مراکز نظامی، امنیتی یا حساس قرار دارند، در صورت حمله دشمن ممکن است به‌طور غیرمستقیم یا مستقیم هدف قرار گیرند.

2. افزایش تاب‌آوری زیرساخت درمانی: با جانمایی اصولی و مبتنی بر پدافند غیرعامل، بیمارستان می‌تواند در برابر تهدیدات پایداری بیشتری داشته باشد و در زمان بحران، بدون اختلال به فعالیت خود ادامه دهد.

3. دسترسی سریع نیروهای امدادی: مکان‌یابی مناسب باعث می‌شود دسترسی آمبولانس‌ها، هلی‌کوپترهای امدادی و مردم به بیمارستان در زمان اضطرار سریع و آسان باشد.

4. ایمنی بیماران و کادر درمانی: در جنگ‌ها، جان کادر درمان و بیماران بسیار ارزشمند است. فاصله مناسب از مناطق درگیری یا مراکز حساس امنیتی، ایمنی آن‌ها را افزایش می‌دهد.

مشکلات ناشی از احداث بیمارستان‌ها در کنار اماکن امنیتی و حساس

1. افزایش ریسک آسیب در حملات: مکان‌هایی مانند مراکز نظامی، پایگاه‌های فرماندهی، مراکز پلیس، یا ساختمان‌های دولتی ممکن است در اولویت حملات دشمن قرار گیرند. بیمارستان‌های مجاور آن‌ها، در اثر موج انفجار یا اصابت‌های اشتباه، آسیب جدی خواهند دید.

2. ازدحام و اختلال در امدادرسانی: وجود نیروهای نظامی و فعالیت‌های امنیتی در اطراف این اماکن ممکن است در زمان بحران، مانع از امدادرسانی سریع به بیمارستان شود و مسیرهای دسترسی را مسدود کند.

3. افزایش احتمال تخلیه اضطراری: اگر بیمارستان در منطقه پرخطر قرار گرفته باشد، در صورت شدت گرفتن تهدیدات، ممکن است نیاز به تخلیه اضطراری آن پیش آید که این کار در شرایط جنگی بسیار دشوار و پرخطر است.

4. ایجاد حس ناامنی روانی برای بیماران و پرسنل: حضور در نزدیکی اماکن هدف، می‌تواند احساس خطر دائم را در بیماران و کادر درمان ایجاد کند که به افت عملکرد و تشدید اضطراب منجر می‌شود.

نتیجه‌گیری

مکان‌یابی اصولی و ایمن بیمارستان‌ها، یکی از مهم‌ترین ارکان پدافند غیرعامل است که می‌تواند در زمان جنگ جان هزاران نفر را نجات دهد. قرار دادن بیمارستان‌ها در مجاورت اماکن امنیتی هرچند در زمان صلح ممکن است مزایایی داشته باشد، اما در شرایط جنگی، این تصمیم می‌تواند تهدیدی جدی برای ایمنی بیماران و ادامه خدمات درمانی باشد. بنابراین، طراحی، احداث و بهره‌برداری از بیمارستان‌ها باید همواره با نگاه پدافند غیرعامل و دوراندیشی راهبردی انجام گیرد.

⸻