‍ ایران کوچک، میزبان درخشش اقوام

یادداشت

استان گلستان، نگارستان و پایتخت اکوتوریسم ایران، سرزمین چهارفصل و اقلیم‌ها، مهد وحدت اقوام و ایران کوچک عنوان گرفته است.
این سرزمین پیشینه تاریخی 7 هزار ساله دارد و در دوران هخامنشی و اشکانیان به نام هیرکانیا از معروف ترین و آبادترین ایالات در شمال ایران بوده و در دوران اسلامی نقش مهمی در شکوفایی و تمدن ایران داشته به طوری که دانشمندان و شاعران بزرگی را پروریده است.
گلستان دارای 14 شهرستان است و  بدلیل برخورداری از شرایط ویژه و متنوع آب و هوایی همچون معتدل کوهستانی، بیابانی و نیمه بیابانی و وجود بیش از هزار اثر تاریخی و فرهنگی ارزشمند، اعم از ابنیه تاریخی، اماکن مذهبی، تپه ها و محوطه های باستانی و تاریخی، آرامگاه، برج، پل های تاریخی، مساجد و امام زاده ها، بافت های قدیم شهری، کاروانسراه ، قلعه ها، غارها، دارا بودن مناظر بدیع و چشم اندازهای طبیعی نظیر کوه، جنگل، جلگه، دشت، صحرا، دریاچه، خلیج، جزیره، آبشار، تالاب، دهکده ییلاقی و 825 اثر ثبت ملی در حوزه های محوطه، بنا، طبیعی، ناملموس، بافت، منقول و 2 اثر ثبت جهانی جایگاه ویژه ای در عرصه گردشگری و میراث فرهنگی کشور دارد که عنوان پایتخت اکوتوریسم ایران و سرزمین چهارفصل را به خود اختصاص داده است.
در دوره اسلامی با افزایش مهاجرت اقوام مختلف به استان گلستان شاهد انواع گوناگون از نژادها و اقوام در این استان هستیم که موجب شده است گلستان به عنوان نگارستان اقوام در کشور معرفی شود.
اقوام متعددی در این استان زندگی می کنند که شامل فارس، ترکمن‌ها، سیستانی، بلوچ‌ها، ترک‌ها (آذربایجانی و قزلباش)، مازندرانی‌ها، کردها و قزاق‌ها می‌شوند.
فارسی‌زبان‌های سیستانی بیشتر در مرکز و جنوب استان و مازندرانی‌ها در غرب و جنوب استان سکونت دارند و به زبان‌های طبری و فارسی گویش می‌کنند. قزلباشان در رامیان، آزادشهر، مینودشت، کلاله و گالیکش و  آذریها در گنبد و قزاق‌ها نیز در گرگان و تکرها (ته‌کر) در نگین شهر و زابل‌آباد و مینودشت سکونت دارند.
کردها در شهرهایی همچون گنبد دارای جمعیتی قابل توجه هستند، ترکمن‌ها در بخش شرقی، مرکزی و شمالی استان و همچنین در مرکز استان سکونت دارند که سنی‌مذهب هستند و به زبان ترکمنی تکلم می‌کنند.
گویش گرگانی در گرگان و گویش کتولی در علی‌آباد کتول متداول است که هر دو گویش زیر مجموعهٔ زبان طبری محسوب می‌شوند که خود ریشهٔ پهلوی اشکانی دارد.
حدود ۶۱ درصد اهالی استان اهل تشیع و ۳۹ درصد از جمعیت استان را مردم اهل تسنن  تشکیل می‌دهد. اهل تشیع را تمامی گروه‌های فارسی‌زبان اعم از بومیان کهن، سیستانی و خراسانی، ترک (آذری و قزلباش) تشکیل می‌دهند و اهل تسنن را تمام گروه‌های ترکمن، قزاق و بلوچ تشکیل می‌دهند همچنین مسیحیان، بهاییان و صوفیان گنابادی از اقلیت‌های کوچک مذهبی استان هستند.
در همین راستا برای معرفی این ظرفیت های غنی همچنین معرفی ظرفیت های ایران اسلامی جشنواره ای به نام جشنواره فرهنگ اقوام ایران زمین نخستین بار در سال 1384 در گلستان برگزار شد و پس آن این جشنواره به نام استان در تقویم مناسبت های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور درج شد و بعد از آن به جشنواره بین المللی فرهنگ اقوام به میزبانی گلستان ثبت و ارتقا یافت.
ده دوره نخست این جشنواره در گرگان مرکز گلستان برگزار شد که به دلیل استقبال بی نظیر مردم و گردشگران دوره یازدهم جشنواره فرهنگ اقوام در شهرهای گرگان و گنبد برگزار شد.
هم اکنون این جشنواره همه ساله با حضور فرهنگ های مختلف و اجرای برنامه های بومی محلی شامل موسیقی آیینی اقوام، سرودهای فولکلوریک،آداب و رسوم، سوغات، برپایی غرفه های صنایع دستی و ایجاد سیاه چادر عشایر و اقوام مختلف و برپایی سازه های سنتی روستایی برای معرفی فرهنگ اصیل ایرانی و حضور کشورهای آسیای میانه در قالب نمایشگاه صنایع دستی، برگزاری مسابقات، برنامه های علمی، برگزاری تور یک روزه معرفی استان برای سفرا و خبرنگاران بین المللی برگزار می شود.
جشنواره بین المللی فرهنگ اقوام با عنوان بزرگترین رویداد فرهنگی کشور موجب موج استقبال مردمی شده است و علاوه بر نمایش پتانسیل های غنی ایران، باعث نشاط اجتماعی برای افراد جامعه و علاقمندان می شود.
وجه امتیاز این جشنواره حضور رایگان برای عموم علاقمندان است.
جشنواره بین المللی فرهنگ اقوام از 29 آبان تا 2 آذر در سالن محل نمایشگاه بین المللی گرگان و از تاریخ 4 تا 7 آذر ماه در مجموعه ورزشی المپیک گنبد برگزار خواهد شد که فرصتی مغتنم برای تجللی اصالت گلستان، ایران و وحدت اقوام است.

نویسنده: حبیبه_ابراهیمی_کتولی، مدیر روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان