مقدمه/گزارش بيان يك نوع خبر، واقعه نگاري ،بيان توصيفي، تشريحي و تصويري يك موضوع است ،گزارش تلفيق خبر و تحقيق است ،بازسازي هنرمندانه صحنه ها، موضوعات وواقعيتهاي مهم اجتماعي است،گزارش تكنيكي از شگردهاي داستاني است و گزارش تكنيك انتقال پيام به خواننده و مخاطب در زمينه هاي مختلف است كه داراي عناصري ا زخبر ، تحليل ، توصيف ، تفسير ، تحقيق ، مصاحبه مي باشد .

گزارش )REPORTAGEاين واژه در لغت به معناي گزارش ودراصطلاح عبارت از بيان توصيفي ، تشريحي وتصويري يك رويداد وواقعه يا موضوع اجتماعي است .در حدود سال 9981ميلادي روزنامه نگاري از نظر كيفيت وكميت وارد دوران تازه اي از تاريخ شد .اگر مفهوم گزارش را روايت تجربه ها، خاطره ها ، ديده ها و شنيده ها بدانيم، تاريخ ادبيات ما از نمونه هاي ناب گزارش سرشار است.تاريخ نگاري (گزارش از رويداد )سرگذشت نويسي (گزارش از شخص )و سفرنامه نويسي، آغاز گزارش نويسي د رايران را مصادف با دوران حكومتخلفاي عباسي است در اين دوره و بعدها در دوره فرمانروايي سامانيان و تيموريان شغل وقايع نويسي و گزارش نويسي رواج پيدا كرد و علت آن نيز پيشرفت وسايل ارتباطي و توسعه صنعت كاغذ و كتاب سازي در ايران بوده است .در دوره تيموري براي نخستين بار حرفه گزارشگري در ادارات و استانهاي مختلف به رسميت شناخته شد .مقام گزارش نويسي كه از زمان تيموريان در ايران رونق يافت تا چندين قرن و تا پيدايش صنعت چاپ در ايران ادامه يافت .اين شغل بخصوص در قرن شانزدهم و هفدهم ميلادي در حكومت صفويه در امور دولتي نقش بسيار مهمي داشت .دوره تحول بعدي گزارش نويسي را بايد مصادف با چاپ نخستين روزنامه ها در ايران در نظر گرفت ، اين دوره مصادف با حكومت قاجار در ايران است ، از زمان چاپ روزنامه كاغذ اخبار، در سال 9581ه.ق گزارش نويسي در ايران همپاي رشد مطبوعات متحول شد .در دوره ناصرالدين شاه ، با تشكيل اداره روزنامه جات ، گزارش نويسي سامان گرفت.در اين زمان مجموعه گزارشهاي مطبوعاتي براي چاپ ونشرنزد محمدحسن خان اعتمادالسلطنه فرستاده مي شد با صدورفرمان مشروطيت ، به تناسب تحول در كشور، مطبوعات نيزمتحول شدند و گزارش نويسي در مطبوعات ، به تعريف امروزي آن نزديك تر شد .دست اندركاران نشريه ها براي آگاهي رساندن به خوانندگان ، به نقاط ديگر كشور گزارشگرو مخبر با عنوان مفتش اعزام مي كردند .و حاصل كار آنان با عنوان تفتيش در نشريات درج مي شدند

يك گزارش خوب

يك گزارش خوب بر اساس آگاهي كامل در مورد موضوع مشخص نوشته ميشود .آنها را گزارش گران صاحب تجربه به نگارش در ميآورند .اينان، وقت زيادي را صرف نوشتن گزارش ميكنند .در گزارش، گزارشنويس قهرمان دوم است و به مرور و در بخشهاي مختلف گزارش، قهرمان يا قهرمانان گزارش به خواننده، شناسانده ميشود .گزارش خوب نزد مخاطب، مثل ديدن فيلم رويدادهاست كه در تلويزيون نشان داده ميشود .استفاده از حواسي غير از شنوايي در نوشتن گزارش باعث ميشود مخاطب دركي عميقتر از مطلب داشته باشد و گزارش زنده تر و احساس برانگيزتر شود .اشاره به جزئيات رويدادو نوشتن به زباني سادهوهمه فهم و با هدفي مشخص، گزارش را چون آيينهاي از واقعيت رويدادها تبديل مي كند.اينكه چگونه بنويسي مهم است ، براي مثال در زمان تعطيل شدن يك كارگاهيا كارخانه ، آيا بهتر است بيشتر در مورد كارگران بنويسي و از آنهاحمايت كني يا از صاحب كارخانه وكارفرما ؟ درصورتي كه صاحب كارگاه يا كارخانه در اين بين دچار خسارت هم شده باشد .يا در مورد ديگر رويدادها، اولويت بايد با چه كسي يا چه چيزي باشد؟ درحقيقت، گزارشگرنبايد از هيچ كدام حمايت كند و براي آنها تبليغ كندو بايد حقيقت را بنويسد .اهميت گزارش دراين است كه دروغ در آن جاي ندارد و در نوشتنبايدحقيقت را نشان داد.

گزارشگرانبه سه شيوه در مورد رويداد قضاوت ميكنند :قضاوت خوب، قضاوت بد و بي طرف بودن ، يك گزارش، با خلاقيت در آميخته است .آنچه در گزارشنويسي از اهميّت ويژهاي برخوردار است، خلاقيّت گزارشگر است؛ اگر تشريح خبر، بدون توصيف و تصويرسازي باشد، آنچه از گزارش ميماند يك خبر نسبتا طولاني و فاقد جذابيّت است .بههمين دليل، خلاقيّت در گزارشنويسي بهنحو بارزي جزء اركان آن بهشمار ميرود .اگر به تعاريفي كه از گزارش و گزارشنويسي ارائه شد، خلاقيّت را هم بيفزاييم، اين واقعيت را دريافتهايم كه گزارشنويس با استفاده از خلاقيّت و تخيّل مجاز و هنر نويسندگي، آنرا خلق ميكند و در معرض ديد و مطالعه خواننده قرار ميدهد؛ تا خواننده در متن واقعه يا موضوع قرار بگيرد .گزارشنويسي در هنر روزنامهنگاري اهميت فراواني دارد، به طوريكه بسيارياز روزنامهها صفحات خاصي را به آن اختصاص ميدهند .خبر، نقل رويداد است اما گزارش، تجزيه و تحليل رويداد و بررسي ارتباط آن با حوادث ديگراست چنانچه رويداد يا حادثهاي خاص از اهميت زيادي نزد مخاطبان برخوردار باشد، روزنامهنگار به خبر اكتفا نميكند و با بررسيو تحليل جنبههاي مختلف آن، به تنظيم گزارش كاملي دربارهرويداد موردنظر ميپردازد و با روشنكردن ابعادموضوع مي پردازد

گزارش در روزنامه نگاري

.گزارش در روزنامه نگاري عبارت است از پيگيري روزنامهنگارانه در حوزهاي مشخص براي آشنا ساختن خواننده با همه جنبههاي موضوع و تحريك و تشويق وي براي پيگيري .يا يكي از هنرهاي روزنامهنگاري است براي تشريح و تبيين ابعاد مختلف يك مسأله و تجزيه و تحليل آن بهشكل موضوعيهمچنين در تعريفي ديگر ميتوان گفت :گزارش عبارت است از اطلاعات و ديدگاههايي كه يك روزنامهنگار از راه تجزيه و تحليل، درباره يك مسأله مشخص بهرشتهتحرير درميآورد.گزارشگر، براى آنكه بتواند يك معضل يا تحول اجتماعى را براىخوانندگان روزنامه خود كالبدشكافى كند، يا زواياى تاريك خبر را روشنسازد، به سراغ مردم، مسؤولان و كارشناسان مىرود؛ به آرشيو اسناد مراجعهمىكند و با پرداخت هنرمندانه همهآن چيزى كه بهدست آورده است، درقالب يك گزارش افكار عمومى را به قضاوت مىطلبد؛ مسئولان را هشيارمىسازد؛ حساسيت جامعه را نسبت به يك معضل بالا مىبرد و با انگشتگذاشتن بر روى هنجارها ،به تقويت آنها در جامعه مىپردازد و به زدودنناهنجاريهاى اجتماعى كمك مىكند.

به همين دليل نيز مطبوعات، براى گزارش اهميت زيادى قايل هستند وگزارشگران از زبدهترين افراد تحريريهمطبوعاتى به حساب مىآيند.طبقهبندي انواع گزارش1ـ بر اساس موضوع:گزارش سياسي ـ جنگها و كشمكشها ـ اقتصادي ـ اجتماعي ـفرهنگي –اداري –روشنگرانه و خردورزانه ـ علمي ـ هنري و گزارش ورزشي.2ـ بر اساس مکان جغرافیايي:گزارش داخلي (كشوري )ـ منطقهاي و بينالمللي.3–براساس هدف :گزارش پيشبيني كننده –تحقيقي–علمي –پيگيرانه –گزارش سرگرمي .تفاوت گزارش با برخي ديگر از شیوههاي نوشتنخبر:دراين ژانر ، روزنامهنگار ديدگاه خود را بيان نميكند، تنها به نقل ساده مسأله ميپردازد و به 8پرسش كه؟ كي؟ كجا؟ چه؟ و چرا؟ پاسخ ميدهد در صورتي كه در گزارش، روزنامهنگار در همانحال كه به تشريح مسأله ميپردازد، ميتواند ديدگاه خود را نيز بيان كند .همچنين گزارش اصولا در پاسخ به دو پرسش چرا؟ و چگونه؟ نوشته ميشود.داستان :هر چند در داستان كوتاه و بلند ممكن است گاهي واقعيتي از زندگي بيان شود ولي اساسا به خيال متكي است، اما گزارش به واقعيت متكي است.سرمقاله:سرمقاله، ديدگاه صاحبان نشريه است ولي گزارش، ديدگاه و سياست روزنامه را بيان نمي كند هرچند عليه آن نيز نيست.مقاله ادبي :گزارش اغلب براساس موضوعي مشخص نوشته ميشود و با مردم ارتباطدارد، درحالي كه مقاله ادبيبا خود نويسنده پيوند دارد.مراحل مختلف تهیه گزارشيافتن سوژهپرورش سوژه (موضوع )گردآوري اطلاعات تحقيق در مورد صحت اطلاعات تنظيم گزارش (ايجاد ساختار )زبان گزارش عنوان گزارش طلايه (ليد )استفاده از عكس ، طرح و نمودار در گزارش راههاي يافتن سوژه  –تهيه دفتر سوژه –مطالب روزنامه ها –رسانه هاي ديداري و شنيداري –استفاده از فناوري و رسانه هاي اجتماعي نشريات ديگر و كتاب –حضور د رمجامع ، مراسم ،سمينارها ،اجتماع ،مكانهاي عمومي –تقويت هنر خوب ديدنداشتن شم و نبوغ خبري –تقويت حواس پنجگانه گزارش با استفاده از رويدادهايي است كه تازه اتفاق افتاده و همچنين با مردم مرتبط و نزد آنان مهم هستند .هرچند رويدادهايي كه قبلا اتفاق افتاده و الان با زاويهاي ديگر به آن پرداخته شود ميتوان به عنوان سوژه مطرح شود .بحث سوژه آنقدر مهم است كه در بعضي از روزنامه ها، دستهاي از روزنامهنگاران توانمند فقط مشغول سوژه يابي هستند.لذا سوژه خوب ميتواند 81درصد از اصل كار گزارش محسوب شود.پرورش سوژه:وقتي سوژه مشخص شد بايد بهمشغوليت ذهني گزارشگر مبدل شود ، گزارشگر ممكن است فرصت زيادي براي تهيه گزارش نداشته باشدولازم باشد به محض دريافت سوژه كار خود را آغاز كند .بايد به اين فكر كرد كه چگونه ميتوان از سوژهتعيينشده، يك گزارش درجه يك توليد كرد؟ گزارشنويس بايدبتواند مواردي را كه ميخواهد براي مخاطب برجسته سازد از قبل مشخص نمايد .به اين شيوه، براساس اهداف گزارش است كه روزنامه نگارمي تواند نقشه گزارش را طرح ريزي نمايد ،گزارشگري كه قبل از ورود به سوژه پيرامون آن فكر نمي كند مانند جنگجويي است كه بدون نقشه د رتاريكي به سمت جبهه دشمن حركت مي كند .راههاي گردآوري اطلاعات مشاهده ميداني –مطالعات آرشيوي و تحقيقات كتابخانه اي –اينترنت –مصاحبه –گفت و گو با مسئولين –گفت و گو با مردم–گفت و گو با كارشناسان –گفت و گو با طرفهاي اصلي يك ماجرا –گفت و گو با شاهدان عينيمشاهده:مشاهده چيزي غير از مجموعه قابليّتها، مهارتها و كارآمديهاي گزارشگر در برخورد با سوژه يا موضوع هر گزارش نيست .شايد مهمترين تفاوت كار گزارشگر با كارهاي تحريريه ديگر نيز در همين موضوع باشد .خبرنگار نميتواند بدون مشاهده مستقيم سوژه، گزارش قابل قبولي از آن به مخاطب انتقال دهد.مصاحبه:همه دريافتهاي لازم براي تدارک يك گزارش مطلوب، از مشاهده تأمين نميشود .بخشي از اين دريافت، از راه نقل قول و جستجوي واقعيتها از زبان ديگران بهدست ميآيد .گزارشگر معمولا با دو گروه شاهدان عيني و صاحبنظرانمصاحبه ميكند.تحقیق/اطلاعات (مطالعه):براي هر گزارشگر، “آرشيو“، قابل اتّكاترين منبع يافتن نكتهها و پيامهاي لازم است .اما آرشيو به تنهايي كافي نيست؛ بلكه منابع اطلاعاتي ديگري هستند كه در آرشيوها آنها را نميتوان پيدا كرد؛ بلكه آنها را بايد در لابيهاي دانشگاهها و پژوهشگاهها جست .كارشناسان متخصص اين منابع اطلاعاتي غني به منابع زنده تعبير شدهاند؛ كه در مقابل، منابع غير زنده شامل كتاب، بروشور، كاتالوگ، مطبوعات و …قرار دارد.تحقیق در مورد صحت اطلاعات :درخصوص اطلاعات بدست آمده نياز به تحقيق و سرعتعمل در جمعآوري اطلاعات ؛نوشتن گزارش ،تهيهآمار و اطلاعات مربوط به مسأله، بهعنوان يك سند معتبر براي اقناع مخاطب ازديگر موارد آمادهسازي گزارش است .همچنينگزارش نويس بايد بتواند مساله را نزد خويش در حدنياز ، تجزيه و تحليل نمايد .

در اين مرحله روزنامهنگار به سه نکته زير توجه کند:الف–پيشبيني تعداد كلمات؛ب–بررسي واژهها و اصطلاحات نامفهوم و مبهمج–درک كردن مخاطب و نوشتن در سطح فهم همه،عدم مخالفت گزارش با سياست روزنامه.بدون اغراق تنظيم گزارش از اهميت ويژه اي برخوردار است و زحمات حساب شده يك گزارشگر مي تواندبه راحتي قرباني يك تنظيم ناشيانه بشود

.تنظيم گزارش نمي تواند حتما“و الزاما“از سبكهاي تعريف شده خبري پيروي كند بلكه با توجه به موضوع و تواناييهاي نويسنده گزارش مي تواند با اين سبكها همخواني داشته و بايد داراي ساختاري قابل قبول باشد و به راحتي پيام خود را دراختيار مخاطب بگذارد ،درذيل به سه سبك متداول در تهيه گزارش اشارهشده است .سبك هرم وارونه :در اين سبك مهمترين بخشهاي مطلب در همان ابتدا دراختيار مخاطب قرار مي گيرد و سپس مخاطب به ترتيب درجه اهميت به مطالب ديگر مي پردازد .كاربرد آن بيشتر د رگزارشهاي خبري است .سبك ترتیبي (تاريخي ) :در اين سبك موضوع به ترتيبي كه اتفاق افتاده است نوشته مي شود .كاربرد آن بيشتردر گزارش از محل ، سفر و شخص مي باشد .سبك ترتیبي همراه با طلايه (لید ) :اين سبك تلفيقي از دو سبك يادشده در بالا است .در ابتداي گزارش به مهمتريننكته اشاره مي شود سپس موضوع به ترتيبي كه واقع شدهدراختيار مخاطب قرار مي گيرد .زبان گزارشزبان گزارش بايد مطابق با موضوع گزارش باشد مثلا“اگر گزارش از سفر يا گزارش خبري داريم بايد مطالب آن ساده و روان باشد و زبان انساني و گفتمان روزمره انسانها باشد يا اگر گزارش اداري تهيه كرده ايم ادبيات آن كمي متفاوت بوده و اصطلاحات اداري ، يا اشاره به تبصره و قوانين در آن به چشم مي خورد ،يا درمورد گزارش علمي زبان گزارشجدي تر شده و اصطلاحات علمي و تخصصي در آن به كار گرفته مي شودالبته با همراهي زبان مردمي و ساده نگاري بطوري كه براي مخاطب عام هم قابل فهم باشد .عنوان در گزارش عنوان در گزارش علاوه بر تناسب و جذابيت بايد روان باشد واز پيچيدگيهاي انشايي به دور باشد به عبارتي “تيتر “تاش رنگ است بر بوم سفيد و بايد در يك لحظه در ذهن خواننده نقش ببندد و از تيترهاي مختلف به تناسب گزارش استفاده مي شود ،تيتر تفسيري –تيتر تحليلي –تيتر خبري –تيتر سئوالي –استفاده مصرعي از يك شعريا ضرب المثل –استفاده از اظهار نظر يك مسئول و ….طلايه (لید )طلايه يا ليد ، يعني سرآغاز ، شروع ، سرفصل و در خبرنويسي و گزارش نويسي پاراگراف اول مطلب را مي گويند .در گزارش اگرچه ممكن است طلايه به يك پاراگراف نيز محدود شود اما الزامي به اين محدوديت وجود ندارد .اگردرتنظيم گزارش در همان ابتدا نتوان بستر مناسبي را براي جذب خواننده ايجاد كرد فلسفه وجودي گزارش از بينرفته استو درحقيقت طلايه دري است كه اگر باز نشود ،خواننده به دنياي گزارشگر و مولود ذهني او قدم نخواهد گذاشت .عکس ، طرح و نمودار در گزارش :تصويراعم از عكس يا طرح و گرافيك با دو هدف در گزارش مورد استفاده قرار مي گيرد .–كمك به زيبايي بصري گزارش –كمك به درک مفهوم و پيشبرمنظورگزارش

هر قطعه كار رسانهاي را كه به اعتبار مضمون و آرمان تشكيلدهنده آن نامگذاري ميكنند .براي آنكه يك متن نوشتاري، صوتي يا تصويري نام گزارش بهخود بگيرد، بايد سه جزء زير را داشته باشد:مقدمه، محتوا (متن )و پايانبندي به عنوان سه جزء گزارش محسوب ميشوند كه ميتوانند در گزارش به چهار شيوه زير مطرح شوند.مقدمهمي تواندخلاصهاي از تمام جنبههاي موضوع باشد و متن به هريك از جنبه ها بپردازد و در پايان، به نتيجهاي كه به آن دست يافته اشاره شود.گزارش نويس در مقدمه به صورت كلي و وصفي به موضوع خواهد پرداخت سپس در محتوا، جزئيات را مطرح و در پايانبندي، جمع بندي از موضوع ارائه خواهد شد.در مقدمه، سوالهايي مهم در ارتباط با موضوع نوشته ميشود و در متن از طريق اطلاعاتي كه به دست آمده (مطالعه و مصاحبه )به اين پرسشها پاسخ داده ميشود و درپايان، خلاصهاي كوتاه از نتيجه دستاوردها يا نظر گزارش نويس مطرح خواهد شد.مفهوم شناسي گزارش براي مفهوم گزارش، مصاديق و مشخصههاي متفاوتي تعريف كردهاند .همين امر نشاندهنده گستردگي معناي اين واژه است .بنابراين براي شناخت جامع و دوري از نگاهي تكبعدي به چنين مفهومي، به بررسي تكتك ابعاد آن مي پردازيم.،

برخي از تعاريف و مشخصههاي گزارش

برخي از تعاريف و مشخصههاي گزارش از اين قرارند :1–تشبیه به شعر:گزارش بهعنوان شعر نغز مطبوعات، جايگاه برجسته و مهمي در روزنامهها و مجلهها دارد .به اين دليل كه شعر، زبانِ تصويريِ زيبايي دارد و گزارش نيز هرچند كه با خبر عجين باشد، چنين است.2–خبري بودن:گزارش، تلفيق خبر و تحقيق، به اضافهي بازسازي هنرمندانه صحنهها و موضوعها، حوادث و واقعيتهاي مهم زندگي اجتماعي است.3–واقعهنگاري:گزارش، يعني واقعهنگاري براي روزنامه، اطلاع مفصل دادن جريان ماوقع و حادثهاي كه بافعل تهيه كردنبهكار ميرود.انواع گزارش از نظر شکل و محتواگزارش، در تقسيم اوليه، از نظر شكل و محتوا به دو گروه خبري و غير خبري تقسيم ميشود .خبر، وقتيكه كالبدشكافي شود و از زواياي مختلف مورد توجه گزارشگر قرار گيرد، به گزارش خبري تبديل ميشود .آنچه گزارشهاي خبري را از گزارشهاي غير خبري متمايز ميكند، وجود خبر با تمام ويژگيهاي تعريف شده و مورد قبول، بهعنوان خمير مايه اصلي گزارش است

.مهمترين انواع گزارشهاي غير خبري

1 .مهمترين انواع گزارشهاي غير خبري به شرح زير هستند :1 .گزارش از مکان؛گزارش از مكان، ميتواند توصيف و تشريح يك ساختمان، يك مكان تاريخي يا تفريحي، بنايي در حال احداث يا تأسيس، يك پروژه عمراني، يك روستا، شهر، كشور و حتي يك اتاق باشد  تصويرسازي از محل و مكان مورد گزارش از اهميت بهسزايي برخوردار است؛ بههمين جهت بايد از دو بعدجغرافيايي و معنوي به توصيف و تشريح مكان مورد گزارش پرداخت

.2 .گزارش از سفر يا سفرنامه مطبوعاتي؛ سفرنامه مطبوعاتي، همچون ديگر مقولههاي تحريري روزنامهنگاري، بايد ويژگي ايجاز و كوتاهي را دارا باشد .هرچند كه گزارش از سفر در مطبوعات تا چند شماره به چاپ ميرسد، ولي نگرش گزارشگر مطبوعاتي، يك نگرش خبري در سفر و در نتيجه در نگارش گزارش از سفر است.گزارش از سفر هرچند كه شرح سفر است و گزارش ديدنيها، شنيدنيها و نكات برجسته و گاه عجيب و شرح اوضاع سياسي، اقتصادي و اجتماعي و همچنين آداب مردم است، در واقع تركيبي از گزارشهاي خبري و گزارش از مكان است كه با توصيف و تشريح، تشكيل ميگيرد

.3 .گزارش از شخص؛همواره در ميان افراد سرشناس، عادي و گمنام جامعه، به اقتضاي خصوصيات فردي، حرفهاي يا اثراتي كه در جامعه بر جاي ميگذارند يا سبب تحوّل ميشوند، كساني هستند كه آگاهي از نوعزندگي، عادات اخلاقي، صفات ظاهري يا باطني آنها براي مردم جالب توجه است.يك گزارشگر كه قصد گزارش از شخص را دارد، بايد قبل از هر اقدامي، در اطراف شخص مورد گزارش به مطالعه و تحقيق و تفحص بپردازد، آثار او را مطالعه كند، سخنرانيهايش را مرور نمايد، از اقداماتاو مطلع شود و با كساني كه بهنحوي با او آشنايي دارند، درباره او، كسب اطلاع كند.خميرمايه اصلي گزارش از شخص را مصاحبه تشكيل ميدهد .بههمين دليل هم در بسياري مواقع، بهخصوص زماني كه مصاحبه با شخص، بهصورت رپورتاژ تنظيم شود، حدود و مرزهاي اين دو مقولهي مطبوعاتي مخدوش ميشود .براي پرهيز از ايجاد شبهه، بايد توجه داشت كه هرگاه گزارشگر پا به درون زندگي خصوصي شخص بگذارد، گزارش از شخص تهيه شده است و هرگاه تنها به حرفه وي توجه داشته باشد، حاصل كار، مصاحبه با شخص خواهد بود

.4 .گزارش مصور؛جاييكه تصوير، جاي واژهها بنشيند، گزارش مصور شكل ميگيرد .بهعبارت ديگر، گزارش مصور، گزارشي است كه عكس در آن ركن اصلي را دارد و با شرح عكسنويسي و صفحهآرايي تكميل ميشود.انواع گزارش بهلحاظ متنعلاوهبر تنوع گزارش بهلحاظ شكل و محتوي، تقسيمبندي ديگري از گزارش وجود دارد؛ كه ميتوان از جمله آنها به موارد زير اشاره كرد:گزارشهاي کوتاه؛اين گروه گزارشها داراي دو ويژگي هستند :حجم كوتاه و محدودي دارند و بهطور معمول داراي يك محور هستند .اين گزارشها را ميشود در يك نوبت كار و در فرصت محدود تدارک كرد .نياز به اطلاعات و تحقيق محدود، خصلت ديگر گزارشهاي كوتاه است .دو نوع معمول اين گزارشها، گزارش خبري، گزارش آزاد و شبه گزارش است.

گزارش بلند؛گزارشهاي بلند، زمينه و شكل اصلي گزارش در معناي رسانهاي است .اكثر ويژگيهايي كه براي گزارش شمرده شده مربوط به اين گروه است .اين گزارشها نيازمند تدارک گستردهاي هستند، بهطور معمول حجم مفصل دارند و به نسبت گزارشهاي كوتاه، وقت بيشتري را از گزارشگر ميگيرند .گزارش از پديده، گزارش از فرايند و گزارش رويداد، در اين گروه قرار دارند.گزارشهاي خاص؛اين نوع گزارشها بهدليل اينكه تدارک آنها بهطور معمول، كار هر گزارشگري نيست، خاص نام دارند .گزارش طنز، گزارش ويژه و گزارش تصويري در اين گروه جاي ميگيرد.گزارش پيگیرانه (تحقیقي)؛اين نوع گزارش، حاصل كار حرفهاي گزارشگر و قله كوششهاي روزنامهنگارانه شناخته ميشود؛ كه تدارک آن، كاري بسيار دشوار است.ويژگيهاي گزارشگرگزارشگر، يك خبرنگار موفق و آگاه است كه تجربيّات لازم را در حين كار خبرنگاري، كسب كرده و داراي اطلاعات عمومي و آشنا به مباني تحقيق باشد او بينش لازم را بهدست آورده است و آمادگي دارد تا در زمينه گزارشنويسي، وارد مرحله عمل شود .گزارشگر بايد ذهن جستجوگر، تحليلگر و روحيه تحقيق داشته باشد .نكته مهم در گزارشنويسي، خلاقيّتي است كه گزارشگر در گزارش بهوجود ميآورد .خلاقيّت، چيزي جز نوآوري در گزارشنويسي نيست؛ كه آنهم با ذخيره علمي و حرفهاي و با كار و تلاش مستمر بهوجود ميآيد

ويژگيهاي گزارش

.نکاتي در خصوص ويژگيهاي گزارش–داراي ساختاري زيباشناسانه باشد –گزارش بايد بيان واقعيتها باشد و با صراحت رويدادها و واقعيتهارا كالبدشكافي كند و با نگاهي آسيب شناسانه به ارزيابي بنشيند –دارا بودن اطلاعات غني و متكي بر آمار و ارقام درست درصورت لزوم –دارا بودن ساختار محكم نگارشي و بهره گيري مناسب از زبان و ادبيات در جايگاه مناسب خود –استفاده از جوهره تخيل بدون لطمه زدن به واقعيتهاي موجود –گزارش داراي قلم موشكافانه ، نقادانه و تحليل گرانه در ارتباط با موضوع گزارش باشد –اتكاء داشتن گزارش به چند منبع به جاي يك منبع و ارائه پيشينه موضوع –ارائه خلاقيت و نوآوري در گزارش –صحت داشتن مطالب و اطلاعات ارائه شده در گزارش –نقش داشتن گزارش در تحول و هوشيارسازي و آگاه سازي جامعه –گذاشتن تاثير مثبت در جهت بهبود زندگي مردم و اصلاح نادرستيها و تبعيضات –جمع بندي گزارش به گونه اي باشد كه بر مخاطب تاثير بگذارد و او را به فكر وادارد