کدخبر:49113

البرز گلستان/حقوق شهروندی را می توان به مجموعه قواعد حاکم بر روابط اشخاص در جامعه ی شهری تعریف نمود. حقوق شهروندی جزء حقوق ذاتی و فطری انسان ها است همچنین این حقوق غیر قابل انتقال تجزیه ناپذیر است. به این صورت عناصر لازم و ملزوم یکدیگرند.

امروزه اغلب افراد در محیط‌های شهری زندگی می‌کنند و آنچه مسلم است این است که در فضای زندگی شهری رفع نیازها از طریق تعاملات متقابل افراد با یکدیگر صورت می‌پذیرد. لذا آنچه در روند این نوع زندگی ضروری به نظر می‌رسد، قاعده‌مند ساختن روابط افراد در جامعه‌ی شهری به جهت جلوگیری از هرج‌ومرج و بی‌ثباتی در جامعه است.

حقوق شهروندی به افرادی تعلق می‌یابد که “تابعیت” یک کشور داشته باشند. همچنین باید افزود که حقوق شهروندی، به تابعان یک کشور فارغ از رنگ، قومیت، نژاد، دین و طبقه‌شان تعلق می‌یابد. چنانچه در کشور ما، مسلمان بودن شرط برخورداری از حقوق شهروندی نیست. در واقع این حقوق، رنگ و بویی ملی به خود گرفته و به صفات گفته شده ارتباطی ندارند.

حقوق شهروندی را می‌توان در قالب حقوق مدنی و سیاسی و حقوق اقتصادی و اجتماعی بررسی نمود که در ادامه به بیان مصادیقی از آنها می‌پردازیم.
منع تبعیض: بدین معنا که ویژگی‌هایی مانند جنسیت، مذهب و قومیت نباید باعث تبعیض میان افراد شده و آنها را از حقوق خود محروم نماید. این مسأله در قوانین گوناگون متجلی شده که از نمونه‌های مهم آن قانون کار است. قانون کار اجازه تبعیض میان افراد به دلیل جنسیت آنها را نداده و حکم می‌کند حقوق و مزایایی یکسان برای تمامی آنها در نظر گرفته شود.

اهمیت حقوق شهروندی، امری بدیهی است و همگان بر این امر واقفند که باید از حقوق شهروندان دفاع کرد؛ اما واقعیت های اجتماعی بیانگر این است که افراد جامعه نسبت بــه حقوق شهروندی خود آگاهــی ندارنــد و در بخــش هایــی از جامعــه، ایــن احســاس وجــود دارد کــه افــراد بیشــتر از آن که از حقوقی برخوردار باشند، مکلف شــده انــد.

در عصر داریوش هخامنشی نیز شاهد یک قانون جامع هستیم که به «دادنامه داریوش» شهرت یافته است. سلسله مقرارت آیین زردشت- که وندیداد نامیده می شود- مبتنی بر همین دادنامه است. یکی از مظاهر حقوق بشر در دوران هخامنشی، بردباری مذهبی است. داریوش، دادگری و عدالتخواهی را به بهترین شیوه در زمان خودش برقرار کرد و در این میان، از دادرسان ویژه مسایل دشوار حقوقی یاری می جست. او قانون اساسی کشور را بر مبنای بردباری دینی و رعایت حقوق اقلیت های مذهبی، تدوین کرده بود و در نگارش این قانون، آداب و رسوم، سنتها، قوانین و مقرارت ملل مغلوب را تا جایی که به کیان امپراتوری هخامنشی لطمه نمی زد، لحاظ کرده بود.

حقوق و رفتار شهروندی ۱

يكي از پایدارترین فرايندهاي جامعه بشري فرايند شهرنشيني بوده كه در سده بيستم شتاب بيشتري يافت و رشد آن در سده بيست و يكم به حدي رسيد كه پديده‌اي تحت عنوان شهري شدن جهان به وجود آمد.
قدمت و اهميت شهرنشيني و عنايت صاحبان قدرت، انديشمندان همه قرون و عصرها را واداشته تا بر جنبه‌هاي مختلف جسم و روح شهر درنگ كنند و بكوشند تا قانونمندي‌هاي زندگي را دريابند و بر پايه يافته‌هاي خود به طراحي و برنامه‌ريزي شهري دست ياببد و براي مسائل و مشكلات شهر و شهرنشيني چاره‌جويي كنند، روي آوردن سيل‌وار آدميان به شهرها، انبوهي و ازدحام جمعيت شهرها را با مشكلات متعددي نظير زيست محيطي، بهداشتي، اقتصادي، اجتماعي و روان‌شناختي رو برو مي‌سازد.

رفتار شهروندی ۲
پس ما اكنون شهري داريم با مسائل و مشكلات بسيار كه چه بخواهيم و چه نخواهيم بايد در آن زندگي كنيم، در واقع ما وارث معضلاتي هستيم كه خود بر خود تحميل نموديم و گريزي از آن نيست.
وجود معضل‌هاي بزرگ شهري مانند ترافيك، رعايت نكردن قوانين عبور و مرور و … از سوي شهروندان علاوه بر گسترش زمينه‌هاي بي‌اعتمادي ميان شهرنشينان در پاره‌اي مواقع ميل به قانون‌گريزي را در جوامع دامن زده است. هر شهري در كنار ساخت فضاها و كالبد شهر، نيازمند برقراري روابط معقول بين محيط طبيعي و فيزيكي با وضع اجتماعي و فرهنگي است، به طور معمول ريشه بسياري از بحران‌هاي بزرگ و زنجيره‌اي را بايد در ضعف فرهنگ بومي و محله‌اي دنبال كرد خصوصي شدن اوقات فراغت‌، كاهش ارتباط بين افراد ونبود زمان و فرصت كافي براي تخليه ناشي از مشكلات در زندگي روزانه گسترش يافته و بر ايجاد تشديد بحران‌هاي شهري مؤثر واقع شده است.

ادامه دازد