آموزش خبرنویسی / عناصر خبر
البرز گلستان/ عناصر خبر،ستون اصیلی و پایه است که خبر بر آن ها استوار شده و اسکلت خبر را تشکیل داده و در واقع اخبار را به نمایش می‌گذارند. هر اندازه عناصر خبری کامل تر و جامع تر باشند، قیافه خبر از نظر اطلاعاتی که باید به مخاطب بدهد، جذاب تر خواهد بود و شفاف بودن برغنا و جامع بودن خبر می افزاید.
این عناصر که در ادبیات روزنامه نگاری مغرب زمین “۵ W’s & H” نامیده می شود، به شرح ذیل می باشند:
۱٫ چه کسی (که؟) [WHO]: خبرنگار، باید عوامل درگیر در ماجرای خبر را که در پیدایش و وقوع رویداد، نقش داشته‌اند، دقیقاً شناسایی نماید؛ مواردی همچون نام و نام خانوادگی، سن، موقعیت، شغل و محل سکونت از جمله اطلاعاتی است که باید در شناخت عوامل درگیر، مورد توجه قرار داد. البته عنصر “چه کسی” همیشه انسان نیست. در این‌صورت ذکر اطلاعات کافی از آن سازمان یا شیء ضروری خواهد بود.
تنها در صورتی می‌توان از نام و نام خانوادگی یک فرد در شروع خبر استفاده کرد که ذکر آن با تداعی چهره فرد در ذهن مخاطب، همراه باشد؛ یعنی فرد آن قدر مشهور باشد که قیافه‌اش برای همگان آشنا باشد. در غیر این‌صورت به‌جای ذکر نام باید سمت او را در شروع خبر ارائه کرد و سپس به معرفی خود او به لحاظ نام پرداخت.
۲٫ چه چیزی (چه؟) [What]: این عنصر، عمدتاً بر ماهیت رویدادی که قرار است به خبر تبدیل گردد، متمرکز است. با این پرسش، در واقع موضوع و نوع حادثه را جستجو کرده و پاسخ آن معمولاً به بررسی یک کشف علمی، افتتاح یک کارخانه، زلزله و … منجر میشود. روزنامه نگاران از این عنصر، در مواردی که ویژگی های در برگیری و فراوانی در آن موجود باشد، به عنوان عنصر جذّاب خبر استفاده کرده و آن‌را در پاراگراف اول خبر ارائه می‌نمایند.
۳٫ کجا [where]: هر رویدادی از وجه مکانی، برای خود یک محل وقوع دارد.تمرکز این مورد در نقطه ی مکانی می باشد.
۴٫ چه وقت (کی؟) [when]: “کی”، قید زمانی است که زمان وقوع رویداد را مشخص می کند. اگر رویدادی تازه و از ارزش تازگی برخوردار باشد، باید زمان رویداد را در پاراگراف اول خبر اعلام نمود زیرا تازگی خبر یکی از ویژگی های مهم و یکی از ارزش های خبری محسوب میشود که برای مخاطب اهمیت بسیار زیادی دارد.
۵٫ چرا؟ [why]: دلیل وقوع حادثه، هدف و انگیزه فاعل یا فاعل های عملی چیست؟ پاسخ این سؤال در بسیاری از مواقع با دیدگاه های شخصی خبرنگار آمیخته می شود، بنابراین خبرنگار باید بی طرفانه از جانب داری بپرهیزد، به بیان ساده تر این رکن خبر تمام سوال های بی جواب مخاطب را پوشش می دهد علت ها را مشخص می کند.
۶٫ چگونه؟ [How]: قید چگونه، در گزارش ها و خبر های تحلیلی و توصیفی استفاده می شود. در پاسخ به آن باید عینی گرایی و بی طرفی مراعات شود، این رکن چگونگی صورت گرفتن یک اتفاق را بیان می کند.
نکته: گاهی از عناصر چرا و چگونه در خبر چشم پوشی می کنیم زیرا سرعت و تازگی خبر بسیار مهم است.
مثال خبری که در برگیرنده ارکان خبر می شود:
زازله ای به بزرگی ۴٫۷ ریشتر صبح امروز تربت حیدریه را لرزاند.
به گزارش مرکز ژئوفیزیک دانشگاه فردوسی مشهد: مرکز این زلزله، ۲۷ کیلومتری شمال تربت حیدریه است.بر اساس این گزارش زمین لرزه، صبح امروز در ساعت ۵ و دو دقیقه بامداد اتفاق افتاد و خسارت جانی نداشت.
که —-> مرکز ژئوفیزیک دانشگاه فردوسی مشهد
کجا—-> تربت حیدریه، ۲۷ کیلومتری شمال تربت حیدریه
کی—-> صبح امروز – ۵:۰۲
چه—-> زلزله
چرا—-> ندارد
چگونه—-> خسارت جانی نداشته است.
نوشته شده توسط البرزگلستان در یکشنبه, ۱۵ آذر ۱۳۹۴ ساعت ۸:۰۶ ب.ظ
