۱۲ نکته ای که در نوشتن هر خبری باید رعایت کنید
کدخبر:۶۵۲۹۰
البرز گلستان/در این مقاله ۱۲نکته به منظور راهنمایی نویسندگان خبر ذکر و برای هر کدام شرح محتصری نوشته شده است. هدف این مقاله ، یادآوری برخی اصول خبرنویسی با تاکید بر لزوم اجرای درست آن و نیز آشنا کردن علاقه مندان به فن خبرنویسی با این اصول بوده است.
با وجود اشاره به لغت ” خواننده ” در این مقاله که نشانگر نگارش آن برای خبرنگاران مطبوعات است از اصول ۱۲گانه ذکر شده می توان به عنوان اصول کلی خبرنویسی برای هر رسانه ای استفاده کرد. این اصول به شرح زیر است:
۱- خبر را همیشه برای خواننده آن بنویسید
خبر را برای تحت تاثیر قرار دادن و خوشایند خودتان یا منابع خبریتان ننویسید. خبر را طوری بنویسید که برای خوانندگان آن جالب باشد. هنگامی که خبر می نویسید از خود بپرسید اگر به جای خواننده بودید آیا خبر برای شما اهمیت داشت؟
۲- از ضمیر سوم شخصی و فعل ماضی در خبر استفاده کنید
خبر را از موضع یک ناظر بی طرف بنویسید و در آن به خودتان اشاره نکنید. مانند ( من دیدم ، من گفتم ) زیرا شما درباره رویدادهایی که در زمان گذشته اتفاق افتاده اند، می نویسید. البته در این زمینه استثناهایی وجود دارد، برخی اوقات ، اخبار با فعل مضارع (زمان حال) نوشته می شوند اما به هر حال باید توجه داشت که زمان فعل های خبر باید یکدست باشد یعنی در نوشتن خبر یکبار از فعل با زمان گذشته و بار دیگر از فعل با زمان حال نباید استفاده کرد.
۳- لید خبرتان را مختصر و کوتاه بنویسید
لید ، نخستین پاراگراف خبر و مهم ترین بخش اطلاعات آن است. به طور کلی، طول لید نباید بیش از ۳۰ کلمه باشد و باید توجه خوانندگان را جلب کند. از نوشتن اطلاعات جزئی کم اهمیت در لید خودداری کنید و این گونه اطلاعات را در پاراگراف های بعدی خبر به کار ببرید. لید یک ” سخت خبر ” باید خلاصه کوتاهی از کل خبر یا مهم ترین بخش اطلاعات آن باشد. در لید از نقل قول مستقیم استفاده نکنید مگر آن که به قدری عمیق باشد که تمام جنبه های یک حادثه را در برگیرد. در لید از خواننده سئوال نکنید، شما وظیفه دارید به سئوالات خوانندگان خبر پاسخ دهید نه این که از آنان سئوال کنید.
۴- برای تنظیم خبر از سبک هرم وارونه استفاده کنید
در این سبک ، مهم ترین اطلاعات به راس خبر نزدیک هستند و اطلاعات کم اهمیت در بخش های پایانی خبر قرار می گیرد. در صورت استفاده از این سبک ، اطلاعات خوب را در انتهای خبر قرار ندهید و اطلاعاتی را که ربطی به خبر ندارند کنار بگذارید. اگر از سبک هرم وارونه استفاده کنید در صورت لزوم خواهید توانست پاراگراف های آخر خبر را که حاوی اطلاعات کم اهمیت است حذف کنید بدون آن که به خبر لطمه ای وارد شود. در صورت استفاده از سبک هرم وارونه ، خواننده با خواندن پاراگراف های ابتدایی خبر حتی پاراگراف نخست به داستان خبر پی خواهد برد و به عبارتی جان کلام را خواهد فهیمد.
۵- سابقه اطلاعات را به خبر اضافه کنید
فکر نکنید مخاطبان از قبل همه چیز را درباره خبری که شما می نویسید ، می دانند. هر گونه سابقه اطلاعات را که لازم می دانید به شکلی جذاب و تدریجی به خبر اضافه کنید. همه سابقه اطلاعات را در یک پاراگراف جمع نکنید زیرا این کار باعث خواهد شد تا جریان خبر قطع شود. همچنین از نوشتن اطلاعات کسل کننده در پاراگراف های نزدیک به آغاز خبر خودداری کنید.
۶- کوتاه و ساده بنویسید
کلمات ، جملات و پاراگراف های خبر را ساده و کوتاه بنویسید. زمانی که یک جمله کوچک به خوبی کار یک جمله طولانی را انجام می دهد از جمله طولانی استفاده نکنید. همچنین زمانی که یک کلمه تنها ، می تواند به خوبی کار دو یا سه کلمه را انجام دهد از کلمه تنها استفاده کنید. از نوشتن جملات مرکب و پیچیده که اجزای زیاد و عبارت های اضافی دارند خودداری کنید. پاراگراف های را نیز کوتاه بنویسید. طول هر پاراگراف خبر باید بین یک تا سه جمله باشد.
۷- اطلاعات خبر را به منبع آن نسبت دهید
اطلاعات را به منبعشان نسبت دهید مگر آن که بخشی از اطلاعات غیر قابل بحث باشد یا به عنوان یک واقعیت پذیرفته شده باشد. با اطمینان ، منبع اطلاعات را کامل و صحیح معرفی کنید. در نخستین ارجاع ، نام کامل و عنوان شغلی منبع اطلاعات خبر را بنویسید و در ارجاعات بعدی به ذکر نام خانوادگی وی استناد کنید.
۸- برای انتساب از لغت ” گفت ” استفاده کنید
از لغت ” طبق ” یا ” بر اساس ” برای نسبت دادن اطلاعات خبر به منبع استفاده نکنید ، مگر آن که شما اطلاعات را از مواد چاپی نقل کنید. برخی مواقع از لغت ” افزود ” برای انتساب استفاده می شود اما از به کار بردن لغاتی مانند ” اظهار تعجب کرد “، ” اعلام کرد ” و ” متهم کرد ” باید اجتناب کرد زیرا بیشتر مردم خیلی زیاد دچار هیجان و احساسات نمی شوند و به ندرت ابراز تعجب و چیزی را اعلام می کنند؛ با این حال لغت ” متهم کرد ” را صرفا می توان در اخبار جنایی و قضایی استفاده کرد. از تکرار زیاد لغت ” گفت ” نگران نباشید.
۹- از افعال قوی استفاده کنید
افعال ، مهم ترین لغات در خبر هستند و بار اصلی داستان آن را به دوش می کشند. از نوشتن افعال به صورت انفعالی خودداری کنید و بیش از حد از فعل ” بود ” یا افعال دیگری که کلمات ” بود “، ” بودند “و ” هستند ” را شامل می شود استفاده نکنید و به جای آنها اسم و فعل قوی تر بکار ببرید.
۱۰- نقل قول ها را انتخاب کنید
نقل قول ها در صورتی که کم و با دقت استفاده شوند به زنده بودن خبر کمک خواهند کرد اما چنانچه بیش از حد و بدون دقت به کار برده شوند از اثرشان کاسته خواهد شد. وقتی که شخصی مطلبی جالب و غیر عادی را بیان می کند ، آن را به طور مستقیم نقل کنید و از نقل مطالبی که معمولی هستند و به آسانی می توان عبارات دیگری را جایگزین آنها کرد اجتناب کنید. به عنوان مثال ” او گفت : من سینما را دوست دارم ” نقل قول خوبی نیست. در صورت نقل قول مستقیم ، مطلب را به همان شکلی که هست بنویسید حتی اگر مشکل دستور زبان داشته باشد. سعی نکنید چنین مطالبی را برای بهتر شدن دستکاری یا اصلاح کنید و بالاخره از نوشتن نقل قولهای ناقص خودداری کنید.
۱۱- در خبر درباره عقاید دیگران قضاوت نکنید و عقاید شخصی خودتان را نیز دخالت ندهید
اگر شما عقایدی را در خبر می نویسید اطمینان داشته باشید که آنها عقاید مردم هستند و به طور واضح این عقاید را به صاحبانش نسبت دهید. عقاید خودتان را ( بدون آن که چقدر معتبرند ) در خبر دخالت ندهید و درباره عقاید دیگران قضاوت نکنید. اجازه دهید واقعیات خودشان سخن بگویند. اگر شما واقعیت ها را به طور کامل و منصفانه ارائه دهید ، خوانندگان خواهند توانست خود درباره آنها نتیجه گیری کنند.
۱۲- نشان دهید ، نگویید
به جای آن که به خواننده بگویید حادثه هیجان انگیز ، جذاب ، خطرناک ، کسل کننده یا بحرانی بود ، جزئیات موثقی را فراهم کنید تا خواننده به کمک این جزئیات بتواند تصویر روشنی از واقعیات را در ذهن خود مجسم کند. توجه داشته باشید که جزئیات و روایت های کوچک ، از کلیات قوی تر و موثرترند.
نوشته شده توسط البرزگلستان در یکشنبه, ۲۴ مهر ۱۴۰۱ ساعت ۱:۰۸ ق.ظ
