مقاله رسیده /پدیده اجتماعی معتادین خیابان خواب و نقش دولت در پیشگیری،کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی( نویسنده: سیدامیرمیرفندرسکی جانشین مدیرکل بهزیستی گلستان
“پدیده اجتماعی معتادین خیابان خواب و نقش دولت در پیشگیری،کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی”
پدیده اجتماعی اعتیاد و سوء مصرف مواد مخدر به دلیل آثار و تبعات فردی،خانوادگی و اجتماعی در راس آسیب های اجتماعی قرار دارد. در کشور ما_ایران_ با توجه به سه عامل ذیل، اعتیاد به مواد مخدر بعنوان مهمترین دغدغه متولیان نظام سلامت اجتماعی در آمده است:
۱. نزدیکی به مرز دو کشور بزرگ تولید کننده مواد مخدر یعنی افغانستان و پاکستان
۲. پایین آمدن سن مصرف
۳. تغییر الگوی مصرف
بر همین اساس و با توجه به اهمیت موضوع برای اولین بار در قانون برنامه ششم توسعه، با نگاه ویژه به پدیده اجتماعی اعتیاد،پرداخته شد.
در قانون برنامه ششم توسعه به نقش آموزش و آگاهسازی بعنوان رکن اساسی در مواجهه با این پدیده تاکید گردیده و در همین راستا سازمان بهزیستی کشور بعنوان محوری ترین دستگاه دولتی متولی رفاه اجتماعی، نسبت به استقرار نظام سلامت اجتماعی در حوزه اعتیاد ،با تاکید بر اولویت های ذیل اقدام نماید:
?️۱. پیشگیری از شیوع و بروز پدیده اجتماعی اعتیاد با تمرکز بر اجتماعات عمومی و تقویت عوامل محافظ و کاهش عوامل خطر،از طریق اجرای برنامه های آموزشی در محلات و اجتماعات شهری و روستایی،اماکن صنعتی و کارگری،مراکز آموزشی، گسترش خط ۰۹۶۲۸( خط مشاوره و درمان اعتیاد)،برپایی کارزارها رسانه ای نظیر کارزار رسانه ای شیشه و گل
?️۲.درمان اعتیاد با تخصصی کردن مداخلات و توسعه درمان های اجتماع محور،توسعه کمی و کیفی مراکز ارائه دهنده خدمات تخصصی به معتادین داوطلب بهبودی
?️۳.جامعه پذیر کردن معتادین(باز آموزی و باز اجتماعی کردن معتادین)
با این توصیف و علیرغم تلاش های صورت گرفته،به دلیل پیچیدگی موضوع اعتیاد و سوء مصرف مواد مخدر، شاهد پدیده رو به رشد معتادین بی پناه و خیابان خواب، در شهرهای بزرگ و کوچک هستیم که با توجه به علقه های عمیق فرهنگی در کشور،این مساله موجب جریحه دار شدن احساسات عمومی شده و از سویی شایسته نظام جمهوری اسلامی که مبتنی بر فرهنگ و بینش توحیدی ست، نمی باشد.
معتادین خیابان خواب که اصطلاحا به آنها “متجاهر” گفته می سود،کسانی هستند که در معابر عمومی،محلات و…اقدام به مصرف مواد مخدر می نمایند. و پایبند به امور اخلاقی و مقررات شهروندی نمی باشند و عمدتا در بافت های فرسوده،خرابه ها و حاشیه شهرها و سرپناه های عمومی نظیر پارکینگ ها بیتوته می کنند و گاها برای تهیه هزینه های مصرف اعتیاد خود اقدام به سرقت و زورگیری از شهروندان می نمایند. این افراد با ظاهری ژولیده ،با کمترین میزان برخورداری از بهداشت فردی و عدم پایبندی به امور اخلاقی و اجتماعی در طول روز در سر چهار راهها، پارک ها و مقابل رستورانها اقدام به تکدی از شهروندان و مسافران نموده و چهره ی زشتی را به نمایش می گذارند و گاه بدیل عدم تعادل، عامل بروز سوانح رانندگی در معابر شهری می شوند.
در قبال معتادین خیابان خواب،چنانچه بتوانیم آنها را در قالب “متجاهر” تعریف نماییم، دولت مکلف به نگهداری،درمان و بازتوانی این افراد از طریق اقامتگاه های اردوگاهی تحت عنوان ماده ۱۶ می باشد که تا سال گذشته مدیریت آن بر عهده شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر در استانها بود و پس از آن به سازمان بهزیستی سپرده شد. این مراکز از طریق کمسیون ماده ۲۶ تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت به بخش غیر دولتی واجد شرایط سپرده شده و در حال حاضر در استان گلستان، مرکز مذکور در منطقه توسکستان شهرستان گرگان مستقر می باشد.
معتادین مقیم در مرکز از سوی مقام قضایی برای درمان و بازتوانی به این مرکز معرفی و حسب مورد از یک تا سه ماه تحت درمان و آموزش های مرتبط با بازتوانی قرار می گیرند.
نکته حائز اهمیتی که در اینجا وجود دارد این است که بر اساس ماده ۶ مصوبه شورای اداری وزارت کشور،وظیفه سازمان بهزیستی در قبال معتادین متجاهر و خیابانخواب،تحویل گرفتن و ساماندهی و باز اجتماعی ساختن این افراد می باشد و شناسایی آنها می بایست از طریق شهرداری و نیروی انتظامی صورت پذیرد که در کلان شهرها ،شهرداریها موطف به راه اندازی اردوگاهها و اقامتگاه هایی تحت عنوان گرمخانه هستند که جامعه هدف مذکور را پس از شناسایی در آنجا نگهداری و سپس برای اقدامات تخصصی،حسب شرایط به بهزیستی تحویل دهند.
پیشنهادات:
?️ساماندهی متولیان و معتادین متجاهر و خیابانخواب باید بدون تنش های اجتماعی باشد.
?️بافت هابی فرسوده که تبدیل به ملجا معتادین گردیده،بازسازی شوند.
?️موسسات مردم نهاد در ساماندهی معتادین به مشارکت گرفته شوند
?️آموزش و پیشگیری اولیه از سوء مصرف مواد مخدر از دوران کودکی در مهدهای کودک در دستور کار قرار گیرد
?️نگاه امنیتی نسبت به معتادین برداشته شود
?️ نیاز به جامعه سالم درونی سازی شود
نوشته شده توسط البرزگلستان در پنج شنبه, ۲۰ دی ۱۳۹۷ ساعت ۱۰:۴۹ ق.ظ
