ضرورت استفاده ازاستاندارد در شیر پاستوریزه

خلاصه استاندارد شیر پاستوریزه
شیر پاستوریزه شیری است که با یکی از روش های معمول پاستوریزاسیون، تهیه شده باشد. به طوری که کلیه میکروب های بیماری زای آن معدوم گردیده و تعداد میکروب های غیر بیماری زا در آن با کمینه رسیده باشد و کم ترین تغییرات کیفی در ترکیب آن حاصل شده باشد.
برای از بین بردن میکروب های بیماری زا و کنترل میکروب های غیر بیماری زا به چند روش پاستوریزاسیون انجام می شود.
پاستوریزاسیون سریع (High Temperature Short Time=HTST)
در این روش از دمای بالا ( ۷۲ تا ۷۵ درجه سانتی گراد) و مدت زمان کوتاه (۱۵ ثانیه) استفاده می شود.
پاستوریزاسیون فوری (FLASH)
این روش برای پاستوریزه کردن شیر خام درجه یک، مناسب است . دما در این روش ۹۰ درجه سانتی گراد و مدت زمان ۱ تا ۳ ثانیه می باشد.
پاستوریزه با ماندگاری طولانی یا (Extended Shelf Life=ESL)
روشی است که در آن زمان ماندگاری شیر پاستوریزه، با توجه به نوع فرآیند حرارتی و تجهیزات و دستگاه های بسته بندی مورد استفاده و عملیات خوب ساخته (GMP) در واحد تولیدی، حداقل چند روز در دمای ۴ درجه سانتی گراد افزایش می یابد.

فرا پاستوریزاسیون (Ultra Temperature)
به منظور بالابردن ماندگاری شیرهای پاستوریزه از این فرآیند استفاده می شود. دمای مورد استفاده در این روش حدود ۱۲۵ درجه سانتی گراد و مدت زمان حدود ۱ ثانیه می باشد.
بعضی از انواع شیر:
شیر فرا پاستوریزه: شیر پاستوریزه با ماندگاری طولای است که با استفاده از یک فرآیند تکمیلی حرارتی، مدت زمان ماندگاری آن افزایش می یابد و با تاریخ مصرف آن باید در یخچال در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی گراد و دور از نور نگه داری شود. این فرآودره نسبت به شیرهای پاستوریزه متداول، با توجه به نوع فرآیند (دمای بالاتر از ۱۰۰ درجه سانتی گراد) و تجهیزات و دستگاه های بسته بندی مورد استفاده و عملیات خوب ساخت، تولید می شود.
شیر پاستوریزه با ماندگاری طولانی (Extended Shelf Life Milk=ESL)
شیر پاستوریزه ای است که با استفاده از یک فرآیند تکمیلی تولید، تا تاریخ مصرف آن باید در یحچال در دمای ۳ تا ۵ درجه سانتی گراد و دور از نور نگه داری می شود. این فرآورده نسبت به شیرهای پاستوریزه متداول، با توجه به نوع فرآیند (دمای کم تر از ۱۰۰ درجه سانتی گراد) و تجهیزات و دستگاه های بسته بندی مورد استفاده و عملیات خوب ساخت در واحد تولیدی، زمان ماندگاری آن افزایش می یابد، بدون آن که تغییرات قابل توجه در کیفیت آن حاصل شود.
شیر فرادما(Ultra High Temperature Milk=UHT)
شیری است که در دمای ۱۳۵ تا ۱۵۰ درجه سانتی گراد و به مدت ۲ تا ۵ ثانیه، سترون و همگن شده و کلیه میکروارگانیسم های غیر اسپوردار آن از بین رفته و همچنین اسپورهای آن به حداقل ممکن رسیده است . این نوع شیر از نظر حسی، فیزیکی و شیمیایی کم ترین آسیب را دیده و در شرایط عاری از هرگونه میکروارگانیسم، در بسته بندی های مناسب بسته بندی می شود، به طوری که فرآورده از قابلیت نگه داری خوبی برخوردار بوده و تا قبل از باز شدن بسته بندی ، نیاز به نگه داری در یخچال، ندارد.
شیر فراسودمند:
فرآورده ای است که با افزودن مواد فراسودمند مانند افزودن امگا ۳ به صورت کپسوله شده به شیر، تولید شود.
شیر غنی شده:
فرآورده ای است حاصل از افزودن یک یا چند ریزمغذی به شیر، در شرایطی که مقادیر این مواد از مقادیر مورد نیاز آن ها در بدن انسان کمتر باشد. منظور از ریز مغذی ویتامین هایی مانند D3 ،A و املاحی مانند کلسیم و فسفر می باشد.
شیر کم لاکتوز:
فرآورده ای است که لاکتوز آن با استفاده از یکی از روش های موجود مانند افزودن آنزیم لاکتاز، کمتر از ۵/۱ درصد شده باشد.
شیر بدون لاکتوز:
فرآورده ای است که لاکتوز آن با استفاده از یکی از روش های موجود مانند افزودن آنزیم لاکتاز، کمتر از ۱/۰ درصد شده باشد.
انواع شیر پاستوریزه از نظر مقدار چربی:
شیر پاستوریزه پرچرب: شیری است که درصد چربی آن کمینه ۳ درصد وزن به وزن یا بیشتر از آن باشد.
شیر پاستوریزه نیم چرب: شیری است که درصد چربی آن کم تر از ۳ و بیشتر و مساوی با ۸/۱ درصد وزن به وزن باشد.
شیر پاستوریزه کم چرب: شیری است که درصد چربی آن بیشتر از ۵/۰ و کم تر از ۸/۱ درصد وزن به وزن باشد.
شیر پاستوریزه بدون چربی: شیری است که درصد چربی آن بیشینه ۵/۰ درصد وزن به وزن باشد.
نکات قابل توجه درباره خرید و نگهداری شیر و فرآورده های آن
از خرید شیر فله خودداری کرده و از شیرهای پاستوریزه استفاده نمایید.
شیر پاستوریزه در هنگام خرید و بعد از خرید، باید حتما در یخچال و در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی گراد، نگه داری شود. بنابراین از نگه داری شیر پاستوریزه در خارج از یخچال خودداری شود.
شیر استریل یا فرادما را پس از بازکردن در یخچال نگه داری کنید.
هنگام خرید و مصرف شیر و فرآورده های لبنی به تاریخ تولید